| 1 | | Türkiye'nin başındaki şiddet belasının korkunç bir yüzü de, erkeklerin |
| | kadınlara uyguladığı şiddet. Erkekler tarafından öldürülen kadınların sayısı |
| | ürkütücü bir şekilde artmakta. Tabii sadece Türkiye'de değil, bütün dünyada |
| | yaşanan 'kadına karşı şiddet' birçok şekilde açıklanıyor. Benim kendi |
| | gözlemlerime dayanarak ulaştığım sonuç, erkeklerin kadınlardan üstün |
| | olduklarına inanmış, inandırılmış olmaları ve giderek bunun geçerli olmadığını ya |
| | da tersinin geçerli olduğunu fark etmeleri. |
| | |
| 2 | | Genel olarak insanların farklı yetenek ve melekelere sahip olmaları |
| | gerçeğinden ayrı olarak, kadınlarla erkeklerin de, gerek yetenekleri gerekse |
| | melekeleri bakımından farklı oldukları muhakkak. Bunun içindir ki, değişen üretim |
| | tarzına bağlı olarak tarihte kadın-egemen (anaerkil) ve erkek-egemen (ataerkil) |
| | toplumların ortaya çıktığını biliyoruz. Tarım toplumu gibi sanayi toplumunda da, |
| | çeşitli nedenlerle erkek-egemenliğinin geçerli olduğunu da... |
| | Yakınlarda okuduğum bir yazısında Türk kökenli İsveçli yazar Thomas Gür, |
| | erkek-egemen toplumda erkeklerin bir tür 'tüketim malı'(!) olduğunu, en büyük |
| | riskleri onların yüklendiğini, ilk kurtarılanların kadınlar ve çocuklar olduğunu |
| | hatırlatıyor. Yine de ben, en büyük sömürünün 'kadınların erkekler tarafından |
| | sömürülmesi' olduğu konusunda feministlerle hemfikirim. Onlarla hemfikir |
| | olmadığım husus, kadın-erkek eşitliğinin ancak haklarda, hukukta |
| | sağlanabileceği konusundaki liberal görüşe katılıyor olmam. |
| | |
| 3 | | Evet, tarım toplumunda olduğu gibi sanayi toplumunda da erkek 'egemen' |
| | oldu. Ne var ki bilgi toplumunun (yani ana sermayenin toprak ya da para değil |
| | bilgi-kültür olduğu toplumun) gelişiyle durum değişiyor olabilir. Kendi hesabıma, |
| | üniversitedeki öğrencilerim arasında derslerde başarı açısından kızların |
| | erkeklere birkaç tur bindirmeleri epeydir dikkatimi çeken bir eğilim. Bunu kızların, |
| | 'erkek-egemen toplum'la baş edebilmek için kendilerini bilgi sermayesiyle |
| | donatmaya çalışmalarına bağlıyordum. Ve tabii, sosyolojinin yegâne kanununu, |
| | 'kadınları sosyo-ekonomik ve siyasal hayata katamayan toplumların geri |
| | kaldıklarını' biliyordum. Yapılan araştırmalar, konunun giderek daha iyi |
| | anlaşılmasına yardımcı oluyor. Bulgular hemen her yerde kadınların erkeklere |
| | nazaran giderek daha üstün bir konuma gelmekte olduklarına işaret ediyor. |
| | ABD istatistikleri çarpıcı: Kızlar gerek lisede gerekse üniversitede erkek |
| | öğrencilere nazaran daha başarılı. Kızlar öğrenimlerinin bir kısmını başka |
| | ülkelerde yapma (dünyayı tanımada) ve (spor hariç) ders-dışı faaliyetlere |
| | katılımda erkeklerin çok önünde. Doktora yapan öğrenciler arasında kızlar |
| | çoğunlukta. Yirmi yaşlarındaki kadınlar erkeklerden ortalama yüzde 8 daha |
| | yüksek gelir sağlıyor. İşsizlik erkekler arasında daha yaygın. Peki, bilgi |
| | toplumunda erkekler niçin kadınların gerisinde kalmaya başladı? |
| | |
| 4 | | Sosyologlara göre temel neden 'ekonomik ve teknolojik değişmeler'. 20. |
| | yüzyılın başlarında çamaşır ve bulaşık makinaları gibi özgürleştirici cihazlar |
| | kadınların ev işlerinden kurtulmalarında çok büyük bir rol oynadı. 1960'lardan |
| | itibaren doğum kontrol hapları, istenmeyen doğumlara son vererek, kadınların |
| | yaşam ortamını değiştirdi. Hizmet sektörü ve bilgi teknolojilerine dayalı işler de, |
| | kadınların ekonomik hayata katılma imkânlarını büyük ölçüde arttırdı. Bu eğilim |
| | sadece ABD'de değil, Avrupa ve Asya ülkelerinde de gözlenmekte. İkinci neden |
| | tarım ve sanayi toplumu, fizik-güç ve dayanıklılık gibi erkeklere özgü melekeleri |
| | öne çıkarırken, bilgi toplumunun kadınlarda çok daha yaygın görülen |
| | organizasyon ve planlama becerisi, estetik duygusu, işbirliği yapma yeteneği gibi |
| | 'insani beceriler'e daha büyük gereksinim göstermesi. Üçüncü neden, kadınların |
| | ekonomik bağımsızlıklarını kazanmalarının ve aile normlarının değişmesinin, |
| | erkeklerin geleneksel rolünü ve başarılı olma motivasyonunu aşındırmasıdır. |
| | |
| | Şahin Alpay |
