Background image

terug

Vernieuwing moet vertrouwen herstellen

Drievoudige vernieuwing moet vertrouwen in politiek herstellen

 De discussie over de politieke    stelsel binnen bereik. Het is voldoende als er
 vernieuwing moet weer worden twee grote partijen zijn plus een of twee
 vlotgetrokken. Alleen ingrijpende kleine, principiële luizen in de politieke pels.
 maatregelen kunnen het vertrouwen van Het partijstelsel kan het beste op twee benen
5 de burger in de politiek herstellen, meent70 lopen: een sociaal-democratische partij met
 F. Rutten. Hij pleit voor een referendum, rode vlag en een liberale partij met blauwe
 minder partijen en minder ministeries. vlag.
   (...)
 De kiezers hebben steeds minder In een politiek stelsel met twee grote partijen
10 belangstelling voor de landelijke politiek.75 zal als regel één partij de meerderheid
 Ook daalt hun vertrouwen dat de regering hebben en alleen kunnen regeren. De
 over voldoende bestuurskracht beschikt om lijsttrekker en premier zal dan echt
 grote beleidsvraagstukken - onder meer bij gelegitimeerd zijn om leiding te geven aan
 het verkeer en de gezondheidszorg - goed zijn kabinet. In een televisiedemocratie is dat
15 aan te pakken. Het is daarom tijd voor de80 de werkwijze die door de burgers als
 volgende drie vernieuwingen, die onderling normaal wordt aangevoeld. Aldus kan het
 samenhangen: kabinet ook functioneren als een raad van
 ? meer directe democratie door referenda, bestuur zonder overmatige verkokering
 ? minder politieke partijen, tussen departementen.
20 ? minder ministeries.85 Thans leidt de verkokering ertoe, dat het
 Wat betreft de referenda kunnen jaarlijks één beleid veel te traag reageert op nieuwe
 of meer principiële en zwaarwegende omstandigheden. De hardnekkige problemen
 kwesties in een volksraadpleging aan de op het gebied van de arbeidsongeschiktheid,
 burgers worden voorgelegd. De technische de gezondheidszorg, de infrastructuur, het
25 mogelijkheden staan daarvoor ter90 onderwijs en de zorg voor ouderen zijn het
 beschikking. De kennisvoorsprong van gevolg van onvoldoende besluitvaardigheid
 overheden en belangengroepen op de van de betrokken ministeries.
 gewone burgers vermindert. Bij de beleidsbepaling wordt de dienst
 In een pluriforme samenleving waarin het uitgemaakt door één departement in
30 kennisniveau bij brede lagen van de95 samenspraak met kleine belangengroepen en
 bevolking sterk is gestegen, verschuift het vakbonden. Invloedrijke pressiegroepen
 zwaartepunt van ideologie naar een zakelijke remmen de nodige beleidsvernieuwingen af
 analyse van feitelijke samenhangen. De ter wille van hun veelal kleine, professionele
 revolutionaire ontwikkeling van de achterban. Wetenschappelijke
35 informatietechnologie brengt die analyse100 onderzoekingen tonen aan dat de verkokerde
 onder handbereik van velen. wijze waarop in ons land op deze terreinen
 Daardoor wordt het goed mogelijk de het beleid wordt bepaald tot ernstige
 burgers op vruchtbare wijze mee te laten stoornissen móet leiden.
 bepalen welke richting op een aantal De organisatie van de beleidsbepaling moet
40 beleidsterreinen dient te worden gevolgd.105 daarom drastisch worden veranderd. De
 Het is nu al zo, dat de politieke partijen zich ministerraad moet als een raad van bestuur
 bij gevoelige kwesties in hoofdzaak baseren van generalisten gaan functioneren. Dit kan
 op een inschatting van de publieke opinie. alleen als de minister-president echt leiding
 De besluitvorming kan worden verbeterd kan geven zonder politieke blokkades. Dit
45 door niet te varen op informele, gebrekkige110 vergt dat het aantal ministeries wordt
 opiniepeilingen maar op goed gehalveerd én dat de ministers allen
 georganiseerde referenda. afkomstig zijn uit dezelfde grote partij.
 De politieke partijen kunnen zich dan Een aanvullend argument voor halvering van
 concentreren op de vele bestuurlijke het aantal departementen is dat de
50 kwesties van minder ingrijpende aard. Door115 hoofdlijnen van het beleid steeds meer in
 wijze zelfbeperking kan de politiek het Brussel worden bepaald. Verder worden
 vertrouwen van de burgers herwinnen. steeds meer uitvoerende diensten buiten de
 Politici, die referenda categorisch afhouden, departementen geplaatst. Aldus hoeven op de
 getuigen van een tekort aan democratische ’kern-ministeries’ niet meer dan tien- à
55 gezindheid.120 vijftienduizend ambtenaren over te blijven.
   Dat is de omvang van een niet al te grote
 Het aantal politieke partijen is te groot. De onderneming die heel wel door een Raad van
 ingewikkelde partijverhoudingen zijn mede Bestuur van zeven personen kan worden
 bepaald door uiteenlopende bestuurd.
60 beginselprogramma's. In de praktijk spelen125  
 die programma's echter een ondergeschikte F. Rutten was secretaris-generaal van het
 rol. De bedoelde referenda maken de rol van ministerie van Economische Zaken en
 gedetailleerde beginselprogramma's nog voorzitter van de Wetenschappelijke Raad
 geringer. Mede daardoor komt een voor het Regeringsbeleid.
65 vereenvoudiging van het partijpolitieke (…).

bron: de Volkskrant van 9 augustus 2000