| | (1) Yn Grins, om krekt te wêzen: by ús | | | | jo opdrachtjouwende oerheid is in |
| | foar de glêzen, helje bulldozers en | | | | opportunistyske kletsmajoar. Desennia- |
| | kraanmasines in lange stripe park oer | | | | lang hat er yn in fracht nota’s de lear |
| | de kop. It wie gjin gesicht, dat it waard | | | | fan ‘de kompakte stêd’ ferkundige: de |
| 5 | | heech tiid, fûn de gemeente. As it oan | | 100 | | stêd moat foaral stêd bliuwe en gjin |
| | my lei, wie fertutearze wol sa moai as | | | | doarp wurde, oarsom likemin, dus leafst |
| | opknapt, mar soks is no ienkear net oan | | | | heechbou om de grinzen te aksintu- |
| | my. Goed 58.000 kante meter oan | | | | earjen en yn alle gefallen gjin tún- |
| | beammen en strewel is kapt en der | | | | doarpske tastannen der tuskenyn. Mar |
| 10 | | komme aanst 3500 beamkes-tusken- | | 105 | | ja, op in stuit rekket sa’n stêd fol en |
| | twa-pealtsjes foar werom. In galerijflat | | | | ferhúzje de better betelle befolkings- |
| | fol probleemgefallen ferdwûn om dêr | | | | lagen nei de doarpen, dus dan dochs |
| | beskaafde keapwenningen foar werom | | | | mar wat rommer opsette bûtenwiken |
| | te krijen. In meänderjende wetterloop is | | | | plenne, guon no sels op it grûngebiet |
| 15 | | dimpt, mar foar ôffier sil soarge wurde, | | 110 | | fan de gemeente Slochteren en |
| | sit dêr mar net oer yn. Yn eardere plan- | | | | Tynaarlo. Dan skrikt it gemeente- |
| | nen waard jubele dat by sterk iis om de | | | | bestjoer fan de ûnsjogge oergong dêr- |
| | hiele oanbuorjende nijbouwyk hinne | | | | tusken (“rafelige rand”) en jout arsjitek- |
| | riden wurde koe sûnder te klunen, mar | | | | ten opdracht om dat op te kreazjen. |
| 20 | | dat idee is ferlitten fanwegen de kosten | | 115 | | Hup, âldmoadrich hege flats en flink |
| | fan in echte brêge; no komt der in | | | | wat wyld beamkeguod fuort en, sjedêr, |
| | brede daam mei in tasein keunstwurk. | | | | romte foar in kontingint urban villa’s, in |
| | En fierders: rijgdraden sille it eardere | | | | helofytenfilter, plus promenade anneks |
| | stiltegebiet trochkruse en it klapstik | | | | skatebaan neist wettergoate. |
| 25 | | wurdt in kilometerlange, moai rjochte | | 120 | | (7) Dan, twad, dy ynspraakkomitees: |
| | promenade anneks skatebaan, mei in | | | | dat binne ornaris koartsichtige fergader- |
| | betonnen wettergoate deromhinne just | | | | bongels. Yn dy saak hat ien fan dy |
| | for fun, oan de iene ein útkommend by | | | | clubs jierren lyn syn krûd al finaal fer- |
| | it bernebuorkerijke en oan de oare ein | | | | sketten. Der wie in lobby om dat park te |
| 30 | | by in oan te lizzen basketbalplein | | 125 | | beheljen by in oan te lizzen golfbaan, |
| | anneks hingplak. In plan fol trochtochte | | | | mar dat fûnen de mannen fan it komitee |
| | ambysjes, respekt foar besteande | | | | net passen by it karakter fan de neist- |
| | natuerwearden, fiere sichtlinen, multy- | | | | lizzende arbeiderswyk! As der lykwols |
| | funksjonele ditten en datten, allegear te | | | | ien bestimming sûn grien is en noait |
| 35 | | realisearjen mei in heech ôfwurkings- | | 130 | | werom te draaien, dan is it wol - mei in |
| | nivo en al sokke dingen mear. | | | | heech gehalte oan rjochters, advokaten |
| | (2) It masterplan is makke troch buro | | | | en bestjoerders op de baan - in |
| | NoordPeil út Snits. Yn De Moanne fan | | | | golfcourse. Lêste nijs: de kans is no |
| | novimber stie in petear mei oprjocht- | | | | grut dat de oanswettende kûle fierder |
| 40 | | ster/lânskipsarsjitekte Els van der Laan, | | 135 | | útgroeven wurdt foar de oanlis fan it |
| | dat sadwaande begjin ik der hjir oer. | | | | wettersky-parkoers foar ynvaliden mei |
| | “Landschapsarchitecten zijn de | | | | al syn lawaai en gestjonk fan motor- |
| | plannenmakers, maar de dorpelingen | | | | boaten... Tel út dyn winst; waans |
| | moeten op die plek leven en daar heb | | | | belang behertigje dy ynspraakkomitees |
| 45 | | je rekening mee te houden”, seit se yn | | 140 | | eins? |
| | dat fraachpetear en op dy útspraak | | | | (8) Dan, tred, ta beslút: de beswier- |
| | soenen wy as begrutlike stedsjers | | | | meitsjende boarger. Fansels, wat my |
| | graach meilifte wolle. Fierder is my | | | | winlik driuwt, is it goedbegrepen eigen- |
| | bybleaun dat se har útsprekt foar it | | | | belang dat ik alfêst boppe dit stik set |
| 50 | | respektearjen fan âlde beammen yn- | | 145 | | haw. Skate wol ik op echt iis, basket- |
| | stee fan nij ‘schaamgroen’. Foar de | | | | balle die ik allinnich om’t it fan de |
| | minsklike mjitte, slingerjende foarmen, | | | | gimmestyklearaar moast, hingje doch ik |
| | wier! “Ons doel is altijd om weer een | | | | wol foar de televyzje, in bernebuorkerij |
| | verbinding tussen natuur en cultuur te | | | | is neat as jo op in echtenien berne |
| 55 | | creëren en dan liefst zodanig dat de | | 150 | | binne en ear’t de nije beamkes boppe |
| | bezoeker zich prettig voelt in die | | | | de pealtsjes útkomme dy’t har yn ’e |
| | omgeving, dat hij bijvoorbeeld een hele | | | | stringen hâlde, bin ik der faaks al net |
| | dag met een boek en misschien een | | | | mear. En it keunstwurk? Ja, dat fyn ik in |
| | picknickmand in het park doorbrengt.” | | | | griis, want it bestiet nei’t no bliken |
| 60 | | By sok praat sizze echte Grinzers: | | 155 | | docht út tolve ôfwikende lantearne- |
| | meneer Mooi Lull’n is ook weer in stad, | | | | peallen. |
| | ja. 58.320 kante meter grien kealslein! | | | | (9) Yn dat krachtefjild moast frou Van |
| | (3) Wat my op it earste gesicht tsjin- | | | | der Laan elkenien tefreden stelle? By |
| | stiet, is dy fernijingsneuroaze, mei in | | | | ynspraak draait it om draachflak, dat kin |
| 65 | | tûfke ûnnoazelheid bakt yn fet disres- | | 160 | | belangryk wêze, mar in projekt wurdt |
| | pekt, ôfblust mei goedpraterich jargon. | | | | der komselden moaier fan. Boppedat is |
| | Dan noch leaver dy Amerikaanske | | | | smaak beweechlik. It wenblok de |
| | generaal yn Vietnam dy’t sljochtwei- | | | | Swarte Madonna yn Den Haach fan |
| | hinne rapportearre: om it lân te | | | | ferneamd stedeboukundige/arsjitekt |
| 70 | | behâlden moasten wy it ferneatigje. | | 165 | | Carel Weeber waard nettsjinsteande |
| | (4) Sa kin dat hjir no wol maklik del- | | | | fûle protesten boud, it soe dêr |
| | skreaun wurde, mar fan de oare kant: | | | | misstean, mar de gemeente drukte |
| | jo sille in casu mar de arsjitekt wêze... | | | | troch; no tweintich jier letter lit de |
| | Ommers: der is oan ynspraak dien. | | | | gemeente it al wer ôfbrekke, lykwols |
| 75 | | Sterker noch: yn dit gefal ha de twa | | 170 | | ûnder lûd protest, it soe sa moai passe. |
| | oanbelangjende wykkomitees en de | | | | (10) Ynspraak en skientme, it einresul- |
| | lokale miljeufederaasje regelmjittich by | | | | taat is faak op syn minst sa dubieus as |
| | jo plannemakkerij sitten. Lang om let | | | | by it oare uterste. Hat diktator Ceau- |
| | kinne direkt belanghawwenden formeel | | | | cescu sûnder in wurd fan de tsjinspraak |
| 80 | | beswier meitsje tsjin wat jo opdracht- | | 175 | | te hearren net in fjirdepart fan it âlde |
| | jouwer besletten hat fan de plannen oer | | | | Boekarest ôfbrutsen en ferrike mei in |
| | te nimmen. As it rjocht dan syn beloop | | | | megalomane sûkertaart dy’t no sa unyk |
| | hân hat, ja, mei it dan einlings dien | | | | achte wurdt yn syn soarte, dat se it |
| | wêze mei dy lekskoaierij, dy sjitterij op | | | | ûnfoege bouwurk foar de takomst |
| 85 | | de pianospiler? | | 180 | | bewarje wolle? |
| | (5) Boppedat, nim grutte projekten dy’t | | | | (11) As lêste dan noch de slepende wei |
| | rûnom wurdearre wurde: se wienen | | | | fan prosedueres foar beswier, berop en |
| | noait ta stân kaam as der net | | | | heger berop, al dy ego-juristerij: |
| | ûnfersteurber trochset wie tsjin alle | | | | ynsidintele sukseskes kinne dermei |
| 90 | | beswieren, tsjinslaggen en boargerlike | | 185 | | 185 behelle wurde, mar eb en floed yn |
| | smaken yn. Oft it no giet om de Gaudí- | | | | belied of smaak litte har dêr net troch |
| | katedraal, it Bois de Boulogne of de | | | | keare. Dat ik soe sizze: Hup Els, ik wol |
| | Erasmusbrêge. | | | | dy foar de feroaring noch wol in pear |
| | (6) Lit ús hjir de trije oare spilers noch | | | | útwoeksen beammen oanwize dysto |
| 95 | | efkes fierder neirinne. Yn it foarste plak: | | 190 | | oerslein hast. |
