Op 20 maart 2003 begon operatie Iraqi Freedom. Een coalitie - met als
belangrijkste partners de Verenigde Staten en Groot Brittannië - startte een
militaire actie tegen het regime van de Iraakse dictator Saddam Hoessein. Het
doel van de coalitie was om Irak te ontdoen van massavernietigingswapens en
het regime ten val te brengen. Nederland vocht niet mee, maar het toenmalige
demissionaire kabinet-Balkenende I (2002-2003) gaf wel politieke steun aan de
invasie in Irak.
In de daaropvolgende jaren weigerden de kabinetten-Balkenende een
onderzoek in te stellen naar de besluitvorming over de politieke steun van
Nederland aan de invasie in Irak. Uiteindelijk zorgde aanhoudende politieke en
maatschappelijke druk ervoor dat minister-president Balkenende in 2009 -
tijdens het kabinet-Balkenende IV - toch opdracht gaf tot de vorming van de
onafhankelijke Commissie van Onderzoek Besluitvorming Irak, beter bekend als
de Commissie-Davids. De commissie heeft onderzoek gedaan naar de
besluitvorming in de periode zomer 2002 tot zomer 2003 over de politieke steun
van Nederland aan de inval in Irak. Daarbij is gekeken naar onder andere
aspecten van volkenrechtelijke aard. De commissie heeft de
onderzoeksresultaten gepresenteerd op 12 januari 2010.
Lees bijlage "Tijdlijn Irak-onderzoek".
PvdA-leider Wouter Bos heeft bij de formatiebespreking zijn eis tot een
onderzoek naar de besluitvorming van de Nederlandse politieke steun aan de
invasie van Irak laten vallen (zie regels 14-17 van bijlage "Tijdlijn Irak-onderzoek").
Leg uit waarom politieke partijen soms standpunten laten vallen tijdens een
kabinetsformatie, ondanks het feit dat ze belangrijk zijn voor de partij.