In zijn boek Schokkende Redevoeringen schrijft J.P. Guepin: "Het begin van de eerste Catilinarische redevoering luidt: Quo usque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? Dit is om drie redenen een ongebruikelijk begin, want er is geen formeel exordium, er is sprake van apostrofe en het is een retorische vraag."
Wat is normaal gesproken de functie van het exordium? Beantwoord de vraag in het Nederlands en verwerk tevens in je antwoord de relevante Latijnse term.