De invoering van een wettelijke leerplicht was lange tijd voorwerp van publieke discussie.
Het kabinet Kappeijne van de Coppello schrijft in een toelichting op de Schoolwet van 1878
| 1 | Vrijwel overal, onlangs nog in het Koninkrijk Italië, wordt de leerplicht ingevoerd. Waarom | |
| 2 | kan dit goede voorbeeld in Nederland niet worden nagevolgd? De Staat heeft immers het | |
| 3 | recht de vader te straffen die zijn ouderlijke plicht verzuimt en daardoor tegelijkertijd én | |
| 4 | het kind benadeelt én schade toebrengt aan de burgerlijke maatschappij, welke er belang bij | |
| 5 | heeft dat haar leden behoorlijk onderwijs genieten. De regering zou dan ook geen ogenblik | |
| 6 | aarzelen de beslissende stap te doen, indien zij slechts met ouderlijke plichtsverzaking te | |
| 7 | kampen had. Doch de staat heeft niet het recht aan de ouders de keuze der school te | |
| 8 | ontnemen, en, zolang dus de tegenstand tegen de openbare school gaande wordt gehouden, | |
| 9 | moet van het nemen van afdoende maatregelen worden afgezien. |