Examentrainers

Anna is ook verliefd op Wronski, maar omdat zij getrouwd is en ook een zoon met haar man Aleksej heeft, vecht ze tegen haar gevoel voor Wronski. Het is voor haar moeilijk om te scheiden van haar man.
Volgens het recht in negentiende eeuws Rusland werden kinderen aan hun vader toegewezen. Voor Anna zou dit betekenen dat ze vanwege de schande van de scheiding in een sociaal isolement zou komen, en dat ze haar zoon, die haar erg dierbaar is, niet meer zou mogen zien.
In één passage zegt ze daarom tegen Wronski, dat ze zijn pogingen om haar voor zich te winnen schandelijk vindt:

tekst 3

“Ik wilde u zeggen”, vervolgde zij zonder hem aan te zien, “dat u zich schandelijk gedragen hebt, schandelijk, zeer schandelijk”. Wronski antwoordde haar: “Dacht u dat ik dat niet wist? Maar wie is de oorzaak, dat ik zo gehandeld heb?” naar: Anna Karenina, Leo Tolstoj

In de gelijknamige film uit 2012 komt dezelfde dialoog tussen Anna en Wronski voor. Maar de scriptschrijver heeft voor een ander woord gekozen dan voor het woord ‘oorzaak’:

tekst 4

Anna: “Ik dacht dat je manieren zouden zijn verbeterd sinds Moskou. Je gedroeg je daar schandelijk.” Wronski: “En wie is daar verantwoordelijk voor?” bron: Anna Karenina, Joe Wright/Tom Stoppard

Door ‘oorzaak’ met ‘verantwoordelijkheid’ te vertalen en ze daarmee op te vatten als inwisselbare begrippen, kiest de scriptschrijver positie in het debat over de vrije wil.

Beargumenteer voor welke positie de scriptschrijver daarmee kiest: het libertarisme, het conditioneel compatibilisme of het harde determinisme. Beargumenteer vervolgens waarom de twee andere posities uitgesloten zijn aan de hand van de definities van die beide posities.