Background image

terug

Vraag 16

Uiteindelijk selecteert Brown voor zijn laatste test vier deelnemers die een goede afspiegeling van de “alledaagse burger onder normale omstandigheden” zijn. Hij belt elk van de deelnemers op en nodigt hen uit naar Londen te komen.
Daarbij gebruikt hij allerlei suggestieve uitspraken in de trant van “Steel je hart en zorg dat je echt winst haalt uit mijn training”, “Verlaat je comfortzone en zorg dat het leven gaat zoals jij dat wil”, “Jij bent gewapend met onbetwistbare macht”. Ook vraagt hij hun een eerder gekregen en niet van echt te onderscheiden speelgoedpistool mee te nemen.
In Londen aangekomen stappen de deelnemers uit de auto en lopen door een bijna verlaten straat met verschillende door Brown geënsceneerde symbolen. Tijdens de training zijn de kleur groen, over je been wrijven en het liedje “Can you feel it” geassocieerd met agressie en daadkracht. Eerst loopt de deelnemer langs een groot groen hek en ziet hij een reclamebord voor panty’s waarop benen zijn te zien en waarbij de slogan “Kom op, doe het, steel je hart” te lezen is. Vervolgens rijdt er een auto langs waaruit luid uit het open raam het liedje Can you feel it klinkt. Direct daarop komt de deelnemer langs een geparkeerde groene geldwagen van de Bank of England. Een bewaker van de bank − een acteur, maar dat weten de deelnemers niet − loopt net uit de geldwagen weg met twee koffers vol geld.
Drie van de vier deelnemers besluiten, zonder expliciete aansporing en in de veronderstelling dit uit vrije wil te doen, om de bewaker te overvallen. Onder bedreiging van het pistool staat de bewaker de twee geldkoffers ter waarde van 120 duizend euro aan hen af. Eén van de vier deelnemers loopt echter door zonder de bewaker te overvallen.
De andere drie deelnemers worden direct na hun overval opgewacht en ingerekend door de politie, die hen daarna zonder strafvervolging aan Brown overhandigt. Brown vangt de deelnemers vervolgens zorgzaam op en ‘deprogrammeert’ hen. Eén van de deelnemers aan het experiment van Brown is echter hevig ontdaan en voelt zich verantwoordelijk voor de gepleegde overval.

In het kader van vrije wil als voorwaarde voor verantwoordelijkheid heeft de filosoof Harry Frankfurt zijn gedachte-experiment ‘dokter Black’ bedacht.

Vergelijk het gedachte-experiment ‘dokter Black’ van Frankfurt met de gewapende overval uit het televisieprogramma van Brown.
Geef daarbij op basis van het gedrag van de deelnemers de filosofisch relevante overeenkomst en het filosofisch relevante verschil met betrekking tot het bestaan van vrije wil aan.