De Boer noemt dichters als voorbeeld van kunstenaars, die inspiratie
gebruiken. Volgens hem weten zij nog wat inspiratie is. Maar dichters
beschouwen inspiratie doorgaans helemaal niet als bovennatuurlijke
kracht, maar als iets dat uit hun onbewuste komt.
Aan het begin van de twintigste eeuw ontstond er een stroming die in de
kunst het ‘surrealisme’ genoemd wordt. Surrealisten gaven het onbewuste
een belangrijke rol in zowel hun werk als bij het tot stand komen van hun
werk.
Surrealistische dichters bijvoorbeeld gebruikten een kenmerkende
techniek: het automatisch schrift. Het automatisch schrijven werd door
deze dichters gebruikt, om − naar eigen zeggen − hun onbewuste te laten
spreken. Je zou het kunnen vergelijken met wat er gebeurt bij het
improviseren, zoals in de muziek of dans.
Dichters die automatisch schrijven, laten zinnen in hen opkomen: ze gaan
zitten en schrijven ze op, ongeacht of ze grammaticaal juist zijn. Het
automatische aan het automatisch schrift is volgens surrealisten, dat ze
proberen om het onbewuste naar voren te halen door het bewuste naar de
achtergrond te dringen.
Dichters die het automatisch schrift proberen, zeggen dat het lijkt alsof zij
niet zelf schrijven, en dat hun onbewuste als het ware voor hen schrijft. Zo
kunnen er onverwachte teksten komen, die qua idee toch dicht bij de
persoon van de dichter liggen. Surrealistische dichters gaan er vanuit dat
je normaal gesproken wel bewust schrijft.
Over bewust handelen heeft hersenonderzoeker Benjamin Libet na het
doen van allerlei experimenten geconcludeerd, dat mensen veel vaker
niet bewust hun lichaam aansturen dan wordt gedacht.
De filosoof Daniel Dennett is het niet met Libets conclusies eens, maar hij
zou het ook niet met de surrealistische dichters eens zijn geweest. Beiden
hanteren namelijk volgens hem eenzelfde achterhaalde cartesiaanse
vooronderstelling over de werking van het bewustzijn.
Welke achterhaalde vooronderstelling over de werking van het bewustzijn
zou Dennett aanwijzen bij zowel de surrealistische dichters als bij de
conclusies van Libet?
Beargumenteer je antwoord met behulp van de omschrijving van het
automatisch schrift en het experiment van Libet.