terug
Vraag 16
Er is een overlevering over het leven van Mohammed waarin de profeet zegt dat een
leider die de umma (de gemeenschap der moslims) niet naar verlossing leidt, moet
worden verwijderd. Hangen moslims dat beginsel nog steeds aan?
Die traditie behelst dat men een goede leider nodig heeft. En goed werd religieus
gedefinieerd.
Maar in het verleden hebben soennitische leiders, in het licht van de realiteit van die
dagen, hier voorwaarden aan gesteld. Zij besloten dat je een zondige heerser alleen
kunt verwijderen als je ervan overtuigd bent dat dit lukt. Anders ontstaat anarchie. En
voor de samenleving is orde beter dan wanorde. De traditie werd dus
geherinterpreteerd in die zin dat je een leider niet afzet als je anarchie riskeert. En
daarom werden leiders niet verwijderd.
naar: Dorrit van Dalen en Dirk Vlasblom, Islam in de peiling, NRC Handelsblad,
24 oktober 2009 |
Anderen zullen stellen dat een regering onder bepaalde voorwaarden wel
degelijk, en zelfs met geweld verdreven mag worden.
Zo geeft de Egyptische filosoof Qutb een rechtvaardiging voor het gebruik van
geweld op religieuze gronden.
Habermas daarentegen vindt dat religieuze uitingen in het publieke domein
rationeel behoren te zijn en daaronder verstaat hij ook: afzien van geweld.
Habermas en Qutb staan in dit opzicht dus lijnrecht tegenover elkaar.
Op Habermas’ positie is echter kritiek mogelijk. Zo wordt wel gesteld dat
Habermas van te optimistische vooronderstellingen uitgaat.
Beargumenteer hoe Qutb op grond van de islam het gebruik van geweld zou
kunnen rechtvaardigen.
Geef ook aan welk punt van kritiek op Habermas’ veronderstellingen – gezien
vanuit de positie van Qutb − het meest steekhoudend is.
Zijn er volgens jou omstandigheden waardoor politiek geweld geoorloofd is?
Beargumenteer je antwoord en betrek daarbij het standpunt van Qutb of van Habermas.
