Examentrainers

In september 2010 verscheen het boek ‘Wij zijn ons brein’ van de hersenwetenschapper Dick Swaab. In dit boek betoogt Swaab dat alles wat ons tot onszelf maakt, zich afspeelt in ons brein. Of het nu gaat om moreel gedrag, seksuele differentiatie, religie of verliefdheid: aan de basis liggen hersenprocessen. Volgens Swaab hoort ook de vrije wil in die rij thuis. Over de relatie tussen verliefdheid en de vrije wil schrijft hij het volgende:

tekst 1 Niemand die zich de heftige en plotselinge gebeurtenis van een intense verliefdheid kan herinneren, zal de partnerkeuze classificeren als ‘een vrije keuze’ of ‘een weloverwogen besluit’. Verliefdheid op het eerste gezicht overkomt je gewoon, het is pure biologie, compleet met de euforie, alle heftige lichamelijke reacties zoals een bonzend hart, zweten en slapeloosheid, met de emotionele afhankelijkheid, sterk gefocuste aandacht, het obsessieve denken aan en het bezitterig beschermen van de partner, en het gevoel van verhoogde energie. bron: Dick Swaab, Wij zijn ons brein, 2010

Swaab wijst er verder in zijn boek op dat bewustzijn een voorwaarde is om over een vrije wil te kunnen beschikken. De vrije wil staat volgens hem tegenover de ‘pure biologie’, omdat daarin het ‘weloverwogen besluit’ − en daarmee het bewustzijn − geen rol speelt. Volgens Swaab kan verliefd worden dus nooit een daad uit vrije wil zijn.
Voor compatibilisten hoeft er geen tegenstelling te zijn tussen ‘pure biologie’ en een daad uit vrije wil. Eén van deze compatibilisten is de achttiende-eeuwse filosoof David Hume.

Is verliefd worden uit vrije wil mogelijk volgens Hume?
Beargumenteer je antwoord met behulp van tekst 1.