| | (1) Ik fielde my wol wat in dielnimmer | | | | ren”. Men hoecht gjin swiersettige |
| | oan in evangelisaasjekampanje. Mar it | | | | ûndergongsfilosoof te wêzen om dy |
| | wie in moaie neisimmerdei en wy wiene | | | | feroaringen yn taalgebrûk te merkbiten. |
| | allegearre fol goeie moed. Mei de | | | | (5) Is de nije lesmetoade Studio F no it |
| 5 | | ûnderwiisdeputearre, de minsken fan it | | 85 | | evangeelje en de iennichste ôfdwaande |
| | Taalsintrum Frysk en de kollega’s fan | | | | remeedzje om it Frysk in grutter plak te |
| | de skoaltelevyzje en -radio yn de | | | | jaan yn it ûnderwiis? Nee, fansels net, |
| | provinsjale vip-bus troch Fryslân in tal | | | | it is heechút in wichtige stap om de |
| | basisskoallen by del om de splinternije | | | | Fryske lessen yn it basisûnderwiis folle |
| 10 | | Fryske lesmetoade Studio F oan te | | 90 | | mear by de tiid te bringen. De foarige |
| | bieden. | | | | taalmetoade wie bot ferâldere. De nije |
| | (2) Wêr’t wy ek kamen, fan Arum oant | | | | Fryske lessen binne multy-mediaal fan |
| | De Houtigehage, wy waarden op alle | | | | opset en it materiaal wurdt de bern |
| | plakken alderfreonlikst ûntfongen en de | | | | oanbean op fjouwer nivo’s, sadat elk |
| 15 | | ûnderwizers joegen oan dat it nije | | 95 | | der wat fan syn of har gading yn fynt. |
| | lesmateriaal o sa wolkom wie. Op alle | | | | Se kinne ek in wichtige stipe wêze foar |
| | skoallen diene de bern optein mei oan | | | | de ynspekteur, dy’t oansteld is mei as |
| | it spultsje op it skoalplein wêrby’t se | | | | spesifike opdracht derop ta te sjen dat |
| | safolle mooglik Fryske wurden foarmje | | | | de wetlike bepalingen oangeande it |
| 20 | | moasten fan de letters út de slachsin | | 100 | | Frysk no einlings ris neilibbe wurde. |
| | ‘Hoera foar Studio F’. Yn Arum gong | | | | Mar hoe treflik de nije metoade ek is: |
| | dat de bern noch it bêste ôf: dêr hie in | | | | der sil folle mear barre moatte, ek op |
| | groepke binnen tsien minuten mar | | | | oare plakken. Op de opliedingen foar |
| | leafst 43 wurden makke. Ja, yn de lytse | | | | ûnderwizers bygelyks. Oft wy wol |
| 25 | | bouhoeke, dêr wiist it noch net sa min | | 105 | | safolle ha oan in taalwet, dêr’t de Ried |
| | mei it Frysk. | | | | fan de Fryske Beweging op oantrunet |
| | (3) Under de lunch waard it útkommen | | | | by lanlike politike partijen, is noch mar |
| | fan de metoade troch ien fan de Fryske | | | | de fraach. Want wetlik is sa njonke- |
| | taalpommeranten in mylpeal neamd. Dy | | | | lytsen it measte wol fêstlein foar it |
| 30 | | term is, ek yn it ferline, gauris brûkt as | | 110 | | Frysk. |
| | der yn ferbân mei it Frysk wer ris | | | | (6) In Donald Duck dy’t foar ien kear yn |
| | resultaat berikt waard, bygelyks yn | | | | it Frysk útkomt, lykas steatelid Geart |
| | 1980 doe’t it Frysk by wet ferplichte | | | | Benedictus ha wol, sil ek net direkt |
| | waard yn it basisûnderwiis. Dat soks | | | | safolle úthelje. Syn idee wie faaks |
| 35 | | der net ta laat hat dat it der yn de | | 115 | | ornearre as foarskot op de debatten |
| | praktyk mei it Frysk op skoalle goed | | | | dy’t yn it ramt fan de Fryske takomst |
| | foarstiet, is sa njonkelytsen wol dúdlik | | | | fierd waarden op inisjatyf fan de pro- |
| | wurden. Hast gjin inkelde skoalle hellet | | | | vinsje en dêr’t ek yn praat wurdt oer de |
| | de doelstelling foar it ûnderwiis yn de | | | | Fryske taal, it ûnderwiis en de kultuer. |
| 40 | | Fryske taal. Sa’n 20 prosint fan de bern | | 120 | | Hege ferwachtings oer de útkomsten |
| | dy’t fan de basisskoalle ôfkomme, hat | | | | haw ik nammers net. Fan de ideeën |
| | sels noait Fryske les hân, sa die bliken | | | | dy’t yn it earste debat yn de rige Fryske |
| | út it ynspeksjerapport ‘Frysk yn it | | | | Fiersichten oer de planologyske |
| | primêr ûnderwiis’. It Frysk hat op | | | | takomst fan Fryslân lansearre waarden |
| 45 | | skoalle noch hyltyd net de posysje dy’t | | 125 | | troch arsjitekten, stêdeboukundigen en |
| | it wetlik takomt. It wurdt - men hoecht | | | | oaren dy’t der foar trochleard hawwe, |
| | dêr net folle yllúzjes oer te hawwen - | | | | waard men net direkt botte fleurich. Yn |
| | ek op basisskoallen net botte serieus | | | | Dokkum alle sneonen Bonifatius |
| | nommen. En dat hat fansels wer alles | | | | fermoardzje, filla’s op de Ofslútdyk |
| 50 | | te krijen mei de feroarjende posysje fan | | 130 | | delsette en Fryslân folbouwe mei grutte |
| | de Fryske taal yn Fryslân. Dêr is al hiel | | | | ranches, dêr’t de rike hynsteleafhawwers |
| | wat ûndersyk nei dien. | | | | har útlibje kinne. Ja, it wie in |
| | (4) Okkerdeis kaam in Nijmeegse | | | | lange en fruchtbere jûn. Petearlieder |
| | ûnderwiiskundige mei alarmearjende | | | | professor Wim de Ridder, ekonoom en |
| 55 | | berjochten oer it Frysk. De lêste tsien | | 135 | | futurolooch, wie der o sa wiis mei, mei |
| | jier is it tal âlden dat mei elkoar Frysk | | | | dy kreative gaos. (“Met de meest gekke |
| | praat neffens ûndersiker Geert | | | | dingen kun je deze provincie |
| | Driessen mei in tredde ôfnommen. It tal | | | | interessant maken.”) Mar oft wy der |
| | bern dat tsjin freontsjes Frysk praat, | | | | safolle fierder mei komme, mei sokke |
| 60 | | soe yn dy jierren de helte minder | | 140 | | Willie Wortels? |
| | wurden wêze. Yn 1995 prate mear as | | | | (7) Wat wichtiger wêze kin foar de |
| | 50 prosint fan de Fryske skoalbern | | | | takomst fan it Frysk, ek yn it ûnderwiis, |
| | noch Frysk mei heit of mem. Acht jier | | | | is it ynsjoch dat behearsking fan mear |
| | letter, yn 2003, telde ûndersiker | | | | as ien taal krekt in ferriking is, in |
| 65 | | Driessen noch mar in tredde dat Frysk | | 145 | | ynsjoch dat de lêste tiid yn bredere |
| | brûkt yn it taalferkear yn de hús- | | | | rûnten hyltyd faker te hearren is. |
| | hâldings. Bruorkes en suskes prate | | | | (8) Soks soe folle mear propagearre |
| | tsjin elkoar ek hyltyd minder Frysk. It | | | | wurde moatte, ûnder (jonge) âlders |
| | mei dúdlik wêze - it waard nammers yn | | | | bygelyks, mar ek by ûnderwizers. |
| 70 | | eardere ûndersiken fan bygelyks | | 150 | | Meartaligens is folle gewoaner en |
| | Omrop Fryslân ek al nei foaren brocht | | | | levert mear op as it hawwen fan ien |
| | - dat de oerdracht fan it Frysk fan de | | | | taal. En fierders moatte wy ek wat it |
| | iene generaasje op de oare hurd | | | | Frysk oanbelanget faaks wat mear yn |
| | achterút kachelt. Elk dy’t geregeld bern | | | | wûnders leauwe. Want yn tsjinstelling |
| 75 | | praten heart, kin dy konklúzje ûnder- | | 155 | | ta it weromrinnen fan de oerdracht fan |
| | skriuwe, want net allinne op de skoal- | | | | it Frysk fan de iene op de oare |
| | pleinen fan Drachten en It Hearrenfean | | | | generaasje nimt dat leauwen yn |
| | wurdt amper noch Frysk brûkt, ek yn | | | | wûnders hyltyd mear ta, sa docht út |
| | plakjes as Koarnjum en Gau “hoort | | | | wer oar ûndersyk bliken ... |
| 80 | | men veel Hollands sprekende kinde- | | |
