| 1 | 1 | | Soestduinen (GPD) – Genetysk ûndersyk kin yn ’e takomst útmeitsje hoefolle risiko |
| 2 | | immen op it krijen fan in slimme sykte rint. Meie fersekeringsmaatskippijen straks sa’n |
| 3 | | genetysk paspoart fereaskje? |
| 2 | 4 | | As aspirant-fersekerden oer harren genetyske gegevens beskikke kinne en |
| 5 | | fersekeringsmaatskippijen net, dan bestiet it gefaar dat de kalkulearjende boarger dêrop |
| 6 | | ynspilet. Nim in ’takomstige’ kankerpasjint dy’t noch efkes in libbensfersekering ôfslút |
| 7 | | om syn gesin goed fersoarge achter te litten. Ymmoreel en ferkeard fansels, mar oan ’e |
| 8 | | oare kant ek wol begryplik. |
| 3 | 9 | | Professor Erik Fischer, foarsitter fan it Verbond van Verzekeraars, giet derfan út dat it |
| 10 | | bart, ek yn ús lân. Under aktuarissen, dy’t de risiko’s foar fersekeringsmaatskippijen |
| 11 | | berekkenje, is it probleem benammen bekend út it bûtelân. Yn it bysûnder yn ’e Feriene |
| 12 | | Steaten. „Aids hat yn Nederlân net laat ta mear libbensfersekeringen of misbrûk dêrfan. |
| 13 | | Dêrfoar is gjin bewiis. Yn Amearika wol,” seit Jan Verheij, in bestjoerder mei ûnderfining |
| 14 | | út ’e fersekeringswrâld. |
| 4 | 15 | | It Actuarieel Genootschap bûgde him de ôfrûne dagen oer de gefolgen fan genetyske |
| 16 | | technology foar fersekeringen. It lit him oansjen dat yn 2005 alle genen (no al 140.000) yn |
| 17 | | kaart brocht binne. Genetika-deskundige prof. Gert-Jan van Ommen tinkt dat de |
| 18 | | technology net earder as mei tsien of fyftjin jier tapast wurdt. Mar de fraach is: hoe? |
| 5 | 19 | | Van Ommen joech de eangst fan de tsjinstanners wer: „Diskriminaasje, stigmatisearring |
| 20 | | en rasisme op grûn fan genetyske gegevens. De maklike tagonklikens foar bûtensteanders. |
| 21 | | De minske dy’t as produkt fan DNA (erflik materiaal, red.) sjoen wurdt. Der is in protte |
| 22 | | eangst.” |
| 6 | 23 | | Mar Van Ommen lei benammen de klam op de positive kanten fan it gen, de foarútgong. |
| 24 | | „Yn Amearika is nei hertynfarkt, kanker en beroerte, it ferkeard reagearjen op medisinen |
| 25 | | de fjirde deadsoarsaak. Genetyske technology kin dat yn ’e takomst tefoarenkomme.” |
| 7 | 26 | | Hy is net bang, lykas dat troch oaren gauris nei foaren skood wurdt, dat de |
| 27 | | fersekeringsmaatskippijen ’risikodragers’ útslute. „Dy genetyske risikoprofilen binne sa |
| 28 | | algemien dat der mei elkenien wol wat mis is. Dan soe gjinien mear te fersekerjen wêze.” |
| 29 | | Dochs wolle fersekeringsmaatskippijen harren risiko’s beheine. Yn Nederlân meie sy foar |
| 30 | | in libbensfersekering boppe de ƒ 300.000 of foar in arbeidsûngeskiktensfersekering fan |
| 31 | | mear as ƒ 60.000 in medyske keuring easkje. |
| 8 | 32 | | Under dy grins bestiet gjin meldingsplicht fan erflike sykten yn ’e famylje. Mar yn ’e |
| 33 | | takomst, as de pasjint mear oer himsels en syn risiko’s wit, wolle de |
| 34 | | fersekeringsmaatskippijen dy ynformaasje ek hawwe. Sy binne bang foar in massale run |
| 35 | | fan risikodragers op poalissen dy’t dêrtroch úteinlik mear jild kostje as dat dy opsmite. |
| 9 | 36 | | It ’genetysk paspoart’ sil dan de hichte fan de fersekeringspremy útmeitsje moatte, fine |
| 37 | | de fersekeringsmaatskippijen. Mar der is gjin reden om benaud te wêzen dat soks liede sil |
| 38 | | ta útsluting, wie it betinken fan in soad sprekkers yn Soestduinen. |
| 10 | 39 | | Neffens aktuaris Henri Aarts liedt allinne minder solidariteit ûnder fersekeren ta hegere |
| 40 | | premy’s of útslutingen. „As de net-roker seit ’ik wol net meibetelje foar de roker’, dan is |
| 41 | | der in probleem.” |
| 11 | 42 | | „Dan seit dy roker ’ik wol net meibetelje foar de sporter dy’t yn it wykein risiko’s nimt.’ |
| 43 | | En gean sa mar fierder. De groep fersekeren moat wol grut genôch bliuwe.” Neffens Aarts |
| 44 | | moat de oerheid yn ’e takomst de solidariteit mei regeljouwing oereinhâlde. |
