| Eeuwenlang vormde het stuifzand op de | | verschijnt er eerst een groen waas van algen |
| Hoge Veluwe een plaag voor de plaatselijke | | op het fijne gele zand. Later volgen dan de |
| keuterboertjes. | | zeldzame korstmossen, de grassen, kruiden |
| Honderd jaar nadat het unieke landschap | | en hei. Die binden de grond en bereiden de |
| grotendeels werd bedwongen, laat het | | weg voor de eerste struiken en bomen die in |
| Nationale Park een deel terugkeren. | | de loop der decennia tot dichte bossen uit |
| | zullen groeien. |
| Misschien kan de natuurliefhebber het hart | | De voorouders van de huidige Veluwenaren |
| van de Hoge Veluwe de komende maanden | | hadden er eeuwenlang alles voor over om |
| maar beter mijden. Daar grommen dan de | | het stuifzand te bedwingen. Waarom dan nu |
| houtversnipperaars en maken kettingzagen | | het stuifzand in een gebied van meer dan |
| korte metten met een vliegdenbos dat er de | | honderd hectare nieuw leven ingeblazen? |
| afgelopen tachtig jaar spontaan is ontstaan. | | Vrijwel de hele Veluwe, de stuifzanden niet |
| De houtkap moet er voor zorgen dat de | | in de laatste plaats, is door mensen |
| heersende zuidwestelijke wind vrij spel krijgt. | | gemaakt. Zij het dat die er natuurlijk nooit op |
| En ook daar richten bulldozers en | | uit waren om een armoedig, onvruchtbaar |
| vrachtauto’s straks een ravage aan. Ze | | landschap te creëren. Maar de |
| schrapen grond en de schaarse vegetatie af, | | buurtschappen van kleine keuterboertjes, die |
| om de onderliggende zandlaag naar boven | | op het zand eeuwenlang een karig bestaan |
| te krijgen. Die moet weer gaan bewegen: | | bij elkaar probeerden te schrapen, konden |
| een nieuw ‘levend’ stuifzand worden, zo luidt | | niet anders. (…) |
| het plan. | | In het midden van de achttiende eeuw |
| (…) | | bestond 60 procent van de huidige Hoge |
| Aan het begin van de vorige eeuw bestond | | Veluwe uit levend stuifzand, de rest was hei |
| meer dan de helft van het huidige, | | (30 procent), bos (8 procent) of akkerland |
| 5200 hectare omvattende Nationale Park uit | | (2 procent). Elders op de Veluwe, maar ook |
| stuifzanden. Het Otterlose Zand, het | | in Brabant, Overijssel en Drenthe was het |
| Deelense Zand, het Oud Reemster Zand en | | niet wezenlijk anders. |
| andere gebiedsnamen verwijzen daar nog | | Pas honderd jaar later konden de eerste |
| naar. (…) | | successen in de strijd tegen het zand |
| Op levend stuifzand groeit en bloeit bijna | | worden gemeld. |
| niets. Maar als het tot stilstand is gebracht, | | (…) |
