Examentrainers

Stel: het is 1850. Je bent onderwijzer in Manchester en ontmoet in de stad regelmatig fabrieksarbeiders. Je bent je zeer bewust van de slechte omstandigheden waarin zij leven en werken, en je vindt het schandalig dat de hogere klassen hier blind voor zijn. Je besluit de situatie van de arbeidersklasse onder hun aandacht te brengen door een sociale roman te schrijven.
De hoofdpersoon van je boek wordt een textielarbeider uit de sloppenwijk Ancoats, Peter Nightingale. Je roman zal, aan de hand van de levensverhalen van zijn grootvader en vader, beschrijven hoe Peter in zijn huidige situatie is beland. Een eerste, zeer beknopte opzet van je roman stuur je alvast naar een bekende uitgever, met het verzoek om zijn reactie.

Schrijf deze beknopte opzet en de reactie van de uitgever. Verdeel de opzet van je roman in drie delen volgens de onderstaande aanwijzingen en neem de schuingedrukte kopjes over.

Werktitel: Peter Nightingale. De tragische geschiedenis van een weversfamilie uit Lancashire

Deel 1: grootvader John Nightingale, thuiswever in 1795
Grootvader John en zijn gezin wonen in een kleine boerderij in een dorp in Lancashire. De opbrengst van hun lapje grond vullen zij samen aan met huisnijverheid. Zij hebben ruim voldoende inkomsten.
A In dit deel beschrijf je het gelukkige, welvarende leven van een weversgezin op het platteland. Dat doe je door:

• een verklaring te geven voor de hoge inkomsten van wevers rond 1795;
• een voorbeeld te geven van de bijdrage van de vrouw of de kinderen aan het gezinsinkomen;
• uit te leggen dat de welvaart van het gezin in hun woonomstandigheden zichtbaar is.

Deel 2: vader Henry John Nightingale, thuiswever in 1825
Vader Henry is een van de zoons van John. Hij woont met zijn gezin in Manchester, waar hij als thuiswever werkt voor een fabriekseigenaar. De inkomsten van thuiswevers zijn sinds Henry’s jeugd zo sterk gedaald, dat bijna alle gezinsleden nu mee moeten werken.
B In dit deel beschrijf je wat er veranderd is voor het gezin van een thuiswever. Dat doe je door:

• een verklaring te geven voor de lage inkomsten van wevers rond 1825;
• een voorbeeld te geven van de bijdrage van de vrouw of de kinderen aan het gezinsinkomen;
• uit te leggen dat de woonomstandigheden van het gezin zijn verslechterd.

Deel 3: zoon Peter Henry Nightingale, fabrieksarbeider in 1850
Peter is de oudste zoon van Henry. Hij leeft met zijn gezin in Manchester, waar hij in een katoenfabriek heeft gewerkt. Inmiddels is hij al enige tijd werkloos en daarna aan de drank geraakt. Twee van zijn kinderen zijn, mede door ondervoeding, overleden aan een ziekte.
De overgebleven kinderen zijn negen, zes en drie jaar.
C In dit deel beschrijf je de uitzichtloze situatie van een arbeidersgezin in een industriestad. Dat doe je door:

• een verklaring te geven waarom veel mannen rond 1850 hun baan kwijtraakten;
• een voorbeeld te geven van de bijdrage van de vrouw of de kinderen aan het gezinsinkomen;
• uit te leggen dat de woonomstandigheden van het gezin op een dieptepunt zijn beland.

De twijfel van de uitgever
De uitgever heeft je opzet gelezen, maar twijfelt of hij je boek wil uitgeven. Hij vindt dat je de lotgevallen van de arbeidersklasse te eenzijdig hebt weergegeven. Hij is zich er wel van bewust dat hij aan dit soort boeken goed kan verdienen, maar vreest ook de gevolgen als jouw boek erg populair wordt.
D In een schriftelijke reactie als uitgever maak je een afweging. Dat doe je door:

• drie argumenten te noemen waarmee je de eenzijdigheid van de beschrijving van de situatie in 1850 in de romanopzet aantoont;
• twee gevolgen te noemen die je vreest als het boek op grote schaal verspreid wordt;
• met één reden aan te geven welke keuze je als uitgever maakt: geef je het boek nu wel of niet uit?