Background image

terug

GROEN BOEREN IS MOOI

‘AGRARISCH NATUURBEHEER’ STEEDS POPULAIRDER.

1    In de stal van boer Slob in Noordeloos    boeren 70 procent van het grondgebied. De
 liggen twee pasgeboren blaarkopkalfjes overheid wil een deel daarvan opkopen om
 naast elkaar, één rood en één zwart. De er natuur van te maken, maar ligt daarbij
 blaarkop is een koeienras dat zeldzaam is achter op schema, vooral door geldgebrek.
 geworden. Blaarkoppen geven minder melk Agrarisch natuurbeheer zou een alternatief
 dan zwartbonte koeien, de Holsteiners. Ei- kunnen zijn, maar er bestaat nog veel dis-
 genlijk zou je als boer dus wel gek zijn om cussie over de vraag of de flora en fauna het
 blaarkoppen te laten grazen. Maar Teunis hierbij even goed doen als in echte natuur-
 Jacob Slob denkt daar anders over. De gebieden.
 blaarkoppen kunnen hoog gras goed verte-7    Maar wat is natuur? “Ik moet altijd lachen
 ren en daarmee passen ze precies in de be- als ik met de auto richting Utrecht rijd”, zegt
 drijfsvoering van Slob. Hij maakt er een kunst Slob. “Dan zie ik links van de weg hooglan-
 van om te wachten met maaien, totdat de ders en fjordenpaardjes grazen in een na-
 weidevogels hun eieren hebben uitgebroed. tuurgebied langs de Lek, terwijl er rechts van
 “Je moet voortdurend creatief zijn, zo blijf je de weg koeien in een gewone wei staan, die
 er lol in houden,” aldus Slob (43). precies hetzelfde doen.
2    Slob is één van de zevenduizend boeren8    Als de overheid goed samenwerkt met de
 in Nederland die een deel van hun inkomen boeren, dan kan boerenland ook natuurge-
 ontvangen uit natuurbeheer. Agrarisch on- bied zijn”, vindt Slob. Hij is aangesloten bij
 dernemerschap betekent niet meer alleen het Den Hâneker, één van de tachtig milieucoö-
 produceren van melk of kaas. Naast de be- peraties in Nederland waarin boeren zich
 kende vormen van branchevervaging1), zoals hebben verenigd. Samen met de overheid en
 kamperen bij de boer, zetten steeds meer met natuurorganisaties maken ze afspraken
 boeren een ‘groene pet’ op: ze combineren over welke natuurdoelen moeten worden be-
 hun bedrijf met de zorg voor de natuur. reikt. “Het agrarisch natuurbeheer wordt
3    Om weidevogels - naast grutto’s ook langzaam volwassen”, vindt Slob. “In het be-
 graspiepers, kieviten en tureluurs - een kans gin was het meer tegen de boeren dan met
 te geven, laat Slob het gras op een aantal de boeren. Nu is er meer samenwerking.”
 plaatsen tot laat in het seizoen groeien. De9    De agrarische sector heeft het niet ge-
 koeien grazen steeds op een ander gedeelte. makkelijk, met veel regels en dalende in-
 Hij heeft een poel gegraven, die het nog aan- komsten. Er wordt flink wat afgetobd onder
 trekkelijker voor weidevogels maakt om neer de boeren, maar Slob heeft duidelijk plezier
 te strijken. De grutto geldt als een graadme- in zijn werk als groene agrariër. Hij loopt
 ter voor de natuur in het weidegebied. De misschien wat harder dan sommige anderen,
 helft van de wereldgrutto-populatie broedt in zegt hij. Behalve agrarisch natuurbeheerder
 Nederland, maar de laatste jaren neemt hun is hij ook bioboer. Zijn melk komt via coöpe-
 aantal af. ratie De Groene Koe als biologische zuivel in
4    Behalve fijn voor de vogels is het agra- de winkel terecht. De omschakeling van
 risch natuurbeheer ook een lust voor het voedselproducent naar natuurbeheerder ver-
 menselijk oog. De weilanden zijn een moza- loopt geleidelijk en voor iedere boer in een
 iek van alle mogelijke tinten groen, vermengd ander tempo. Ongeveer de helft van de boe-
 met het geel en paars van de wilde planten ren in de Alblasserwaard heeft inkomsten uit
 die er hun gang mogen gaan. Zo moet het natuurbeheer. Boeren kunnen kiezen voor
 veenweidegebied van de Alblasserwaard er- verschillende compensatieregelingen, voor
 uit hebben gezien in de tijd van voor de ruil- bijvoorbeeld slootkantbeheer of de aanleg
 verkaveling. Het is een oer-Hollands cultuur- van een waterpoel.
 landschap dat moeiteloos kan wedijveren10    Van de omvangrijke Europese landbouw-
 met een ‘echt’ natuurgebied. subsidies is nu nog vier procent bestemd
5    Sinds kort is het pad over het weiland voor natuurbeheer. De bedoeling is dat dit
 van Slob in gebruik als wandelroute. Onder uitgroeit tot tien procent. Maar het zou na-
 begeleiding van een collega-boer krijgen de tuurlijk het mooiste zijn als boeren hun groe-
 gasten uitleg over het veenweidelandschap. ne taak konden uitvoeren zonder dat dit mil-
 Slob is ervan overtuigd dat je als boer meer joenen aan subsidies kostte.
 voor de samenleving kunt betekenen dan al-11    Dan moet de burger bereid zijn om een
 leen maar het produceren van voedsel. “Je paar dubbeltjes extra te betalen voor land-
 bent verantwoordelijk voor de natuur. Voor bouwproducten die met respect voor het
 mij staan grutto’s en koeien op dezelfde landschap en de natuur zijn gemaakt. In ruil
 hoogte.” voor een wandeling door het weiland.
6    In het dichtbevolkte Nederland bezitten

naar een artikel van Martin de Jong
Elsevier, 14 juni 2003