‘AGRARISCH NATUURBEHEER’ STEEDS POPULAIRDER.
1 | In de stal van boer Slob in Noordeloos | boeren 70 procent van het grondgebied. De | ||||
liggen twee pasgeboren blaarkopkalfjes | overheid wil een deel daarvan opkopen om | |||||
naast elkaar, één rood en één zwart. De | er natuur van te maken, maar ligt daarbij | |||||
blaarkop is een koeienras dat zeldzaam is | achter op schema, vooral door geldgebrek. | |||||
geworden. Blaarkoppen geven minder melk | Agrarisch natuurbeheer zou een alternatief | |||||
dan zwartbonte koeien, de Holsteiners. Ei- | kunnen zijn, maar er bestaat nog veel dis- | |||||
genlijk zou je als boer dus wel gek zijn om | cussie over de vraag of de flora en fauna het | |||||
blaarkoppen te laten grazen. Maar Teunis | hierbij even goed doen als in echte natuur- | |||||
Jacob Slob denkt daar anders over. De | gebieden. | |||||
blaarkoppen kunnen hoog gras goed verte- | 7 | Maar wat is natuur? “Ik moet altijd lachen | ||||
ren en daarmee passen ze precies in de be- | als ik met de auto richting Utrecht rijd”, zegt | |||||
drijfsvoering van Slob. Hij maakt er een kunst | Slob. “Dan zie ik links van de weg hooglan- | |||||
van om te wachten met maaien, totdat de | ders en fjordenpaardjes grazen in een na- | |||||
weidevogels hun eieren hebben uitgebroed. | tuurgebied langs de Lek, terwijl er rechts van | |||||
“Je moet voortdurend creatief zijn, zo blijf je | de weg koeien in een gewone wei staan, die | |||||
er lol in houden,” aldus Slob (43). | precies hetzelfde doen. | |||||
2 | Slob is één van de zevenduizend boeren | 8 | Als de overheid goed samenwerkt met de | |||
in Nederland die een deel van hun inkomen | boeren, dan kan boerenland ook natuurge- | |||||
ontvangen uit natuurbeheer. Agrarisch on- | bied zijn”, vindt Slob. Hij is aangesloten bij | |||||
dernemerschap betekent niet meer alleen het | Den Hâneker, één van de tachtig milieucoö- | |||||
produceren van melk of kaas. Naast de be- | peraties in Nederland waarin boeren zich | |||||
kende vormen van branchevervaging1), zoals | hebben verenigd. Samen met de overheid en | |||||
kamperen bij de boer, zetten steeds meer | met natuurorganisaties maken ze afspraken | |||||
boeren een ‘groene pet’ op: ze combineren | over welke natuurdoelen moeten worden be- | |||||
hun bedrijf met de zorg voor de natuur. | reikt. “Het agrarisch natuurbeheer wordt | |||||
3 | Om weidevogels - naast grutto’s ook | langzaam volwassen”, vindt Slob. “In het be- | ||||
graspiepers, kieviten en tureluurs - een kans | gin was het meer tegen de boeren dan met | |||||
te geven, laat Slob het gras op een aantal | de boeren. Nu is er meer samenwerking.” | |||||
plaatsen tot laat in het seizoen groeien. De | 9 | De agrarische sector heeft het niet ge- | ||||
koeien grazen steeds op een ander gedeelte. | makkelijk, met veel regels en dalende in- | |||||
Hij heeft een poel gegraven, die het nog aan- | komsten. Er wordt flink wat afgetobd onder | |||||
trekkelijker voor weidevogels maakt om neer | de boeren, maar Slob heeft duidelijk plezier | |||||
te strijken. De grutto geldt als een graadme- | in zijn werk als groene agrariër. Hij loopt | |||||
ter voor de natuur in het weidegebied. De | misschien wat harder dan sommige anderen, | |||||
helft van de wereldgrutto-populatie broedt in | zegt hij. Behalve agrarisch natuurbeheerder | |||||
Nederland, maar de laatste jaren neemt hun | is hij ook bioboer. Zijn melk komt via coöpe- | |||||
aantal af. | ratie De Groene Koe als biologische zuivel in | |||||
4 | Behalve fijn voor de vogels is het agra- | de winkel terecht. De omschakeling van | ||||
risch natuurbeheer ook een lust voor het | voedselproducent naar natuurbeheerder ver- | |||||
menselijk oog. De weilanden zijn een moza- | loopt geleidelijk en voor iedere boer in een | |||||
iek van alle mogelijke tinten groen, vermengd | ander tempo. Ongeveer de helft van de boe- | |||||
met het geel en paars van de wilde planten | ren in de Alblasserwaard heeft inkomsten uit | |||||
die er hun gang mogen gaan. Zo moet het | natuurbeheer. Boeren kunnen kiezen voor | |||||
veenweidegebied van de Alblasserwaard er- | verschillende compensatieregelingen, voor | |||||
uit hebben gezien in de tijd van voor de ruil- | bijvoorbeeld slootkantbeheer of de aanleg | |||||
verkaveling. Het is een oer-Hollands cultuur- | van een waterpoel. | |||||
landschap dat moeiteloos kan wedijveren | 10 | Van de omvangrijke Europese landbouw- | ||||
met een ‘echt’ natuurgebied. | subsidies is nu nog vier procent bestemd | |||||
5 | Sinds kort is het pad over het weiland | voor natuurbeheer. De bedoeling is dat dit | ||||
van Slob in gebruik als wandelroute. Onder | uitgroeit tot tien procent. Maar het zou na- | |||||
begeleiding van een collega-boer krijgen de | tuurlijk het mooiste zijn als boeren hun groe- | |||||
gasten uitleg over het veenweidelandschap. | ne taak konden uitvoeren zonder dat dit mil- | |||||
Slob is ervan overtuigd dat je als boer meer | joenen aan subsidies kostte. | |||||
voor de samenleving kunt betekenen dan al- | 11 | Dan moet de burger bereid zijn om een | ||||
leen maar het produceren van voedsel. “Je | paar dubbeltjes extra te betalen voor land- | |||||
bent verantwoordelijk voor de natuur. Voor | bouwproducten die met respect voor het | |||||
mij staan grutto’s en koeien op dezelfde | landschap en de natuur zijn gemaakt. In ruil | |||||
hoogte.” | voor een wandeling door het weiland. | |||||
6 | In het dichtbevolkte Nederland bezitten |