| 1 | | Zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens. | | | | grondig op hun giftigheid onderzocht.” |
| | Thuis is het heerlijk knus, je voelt je er geborgen | | 6 | | Volgens deskundige Kleinjans is het |
| | en veilig. Maar dat geldt niet voor iedereen. | | | | probleem van de uitwerking van schadelijke |
| | Sommige mensen worden ziek van de | | | | chemische stoffen niet zo groot. “De mens is |
| | chemische stoffen die in allerlei alledaagse | | | | zelf uit chemische stoffen opgebouwd, net zoals |
| | gebruiksvoorwerpen zitten. Ze lijden aan | | | | de hele natuurlijke omgeving. Ook de natuur |
| | ‘meervoudige chemische overgevoeligheid’. | | | | maakt giftige stoffen die we beter niet |
| | Daardoor kunnen ze de gassen en dampen, | | | | binnen kunnen krijgen. We moeten ons geen |
| | die door allesreinigers, tapijt, bankstel en nog | | | | chemo–angst laten aanpraten. Je moet je |
| | veel meer spullen uitgestoten worden, niet | | | | eerst afvragen of de chemische stof gevaarlijk |
| | verdragen. Ze krijgen allerlei gezondheidsklachten, | | | | is. En als die gevaarlijk is, krijg je die dan |
| | die variëren van migraine tot hartkloppingen. | | | | binnen? Zo ja, hoe groot is het risico dat je |
| | Ze kunnen zelfs in coma geraken. | | | | daarvan een bepaalde ziekte krijgt? En wat |
| 2 | | Geert Willems heeft gezondheidsproblemen | | | | vind je dan nog acceptabel? De samenleving |
| | als benauwdheid, vermoeidheid en con– | | | | moet de gezondheidskundige nadelen tegen |
| | centratiestoornissen door zijn overgevoeligheid | | | | de technologische voordelen afwegen.” |
| | voor chemische stoffen in o.a. verf, reini– | | 7 | | Sinds het begin van de industriële revolutie, |
| | gingsmiddelen en meubilair. De enige remedie | | | | zo’n 200 jaar geleden, heeft de mensheid |
| | voor hem is het uit de weg gaan van de irriterende | | | | een slordige honderdduizend nieuwe chemische |
| | stoffen. “Een nieuwe vloerbedekking | | | | stoffen gemaakt. Kleinjans: “We hebben |
| | kopen? Ik kan geen tapijtzaak binnenkomen | | | | een deel van onze welvaart hieraan te danken, |
| | zonder klachten te krijgen.” | | | | maar we weten te weinig af van de risico’s. |
| 3 | | Geerteke de Haas heeft tweeëneenhalf | | | | Ik waarschuw wel tegen een eenzijdig |
| | jaar geleden een zelfhulpgroep voor mensen | | | | ‘weg–ermee’. Als je niet weet welke eigenschappen |
| | met chemische overgevoeligheid opgericht. | | | | een chemische stof heeft, is het |
| | De driehonderd leden vormen volgens haar | | | | weinig zinvol ervan uit te gaan dat die dus gevaarlijk |
| | het topje van de ijsberg. “Het moeten er honderdduizenden | | | | is.” |
| | zijn. Natuurlijk verschilt de | | 8 | | Hij wijst op initiatieven van de Europese |
| | ernst van de klachten, maar ze kunnen soms | | | | Unie. Er is onder andere een Europese inhaalslag |
| | heel ingrijpend zijn voor het leven. Sommige | | | | gaande waarin dertigduizend chemische |
| | mensen halen de vloerbedekking uit hun huis | | | | verbindingen op hun veiligheid worden |
| | en wonen noodgedwongen op een kale vloer.” | | | | onderzocht. Heeft deze gigantische klus wel |
| 4 | | Zonder dat we het beseffen worden we in | | | | zin? We worden gemiddeld toch al 75 à 80 |
| | onze dagelijkse omgeving omringd door een | | | | jaar? “De laatste twintig levensjaren zijn voor |
| | cocktail van chemische stoffen. Gelukkig ondervinden | | | | veel mensen ongezonde jaren. We kunnen |
| | veel mensen daar geen directe hinder | | | | niet uitsluiten dat die slechte gezondheid door |
| | van, maar sommige wel degelijk en dat | | | | de schadelijke invloeden van bepaalde chemische |
| | geeft volgens mij toch te denken. De kamerplanten | | | | stoffen wordt veroorzaakt.” |
| | kunnen resten van schadelijke bestrijdingsmiddelen | | 9 | | De wetenschap ligt wel steeds achterop. |
| | herbergen. De kast van | | | | Kleinjans: “We weten pas een jaar of vijftien |
| | spaanplaat bevat misschien formaldehyde, | | | | dat ons hormonaal systeem wordt beïnvloed |
| | een dubieuze stof die bij ratten kanker kan | | | | door bepaalde stoffen. We kenden dit effect |
| | verwekken. In de televisie zitten bromidehoudende | | | | eerder niet en de stoffen die als veilig bekend |
| | brandvertragers, net zoals in de | | | | stonden, waren dus ook niet op deze invloed |
| | wekkerradio en in de matras. | | | | onderzocht.” |
| 5 | | “We weten niet of die brandvertragers giftig | | 10 | | Overigens kan volgens Kleinjans het zoeken |
| | zijn”, zegt hoogleraar Jos Kleinjans. Hij | | | | en ontwikkelen van alternatieven voor nare |
| | werkt op de afdeling Gezondheidsrisico–analyse | | | | chemische stoffen veel geld gaan kosten. |
| | van de Universiteit van Maastricht. “Bekend | | | | We zullen dan volgens hem een deel van onze |
| | is wel dat die stoffen overal in het milieu | | | | welvaart moeten inleveren. Zoiets ondervinden |
| | voorkomen. Ze lijken in chemisch opzicht | | | | mensen met chemische overgevoeligheid |
| | sterk op risicovolle chloorverbindingen, waarvan | | | | nu al aan den lijve, soms in extreme mate, |
| | bekend is dat ze heel moeilijk afbreekbaar | | | | zoals de man die moet verhuizen vanwege |
| | zijn. Dan mag je verwachten dat ze ook | | | | overgevoeligheid voor bepaalde stoffen in zijn |
| | in giftigheid op elkaar lijken. Maar ze zijn nooit | | | | huis. |
