Een Franse boerin beschrijft de paniek in een dorp in Noord-Frankrijk aan het
begin van de Eerste Wereldoorlog:
| ‘Terwijl we op het land aan het werk waren, hoorden we opeens de noodklok luiden.
“Er staat een schuur in brand”, riep iemand. Maar er was geen brand te zien. Wel
zagen we plotseling mannen over de weg rennen. Ze gooiden hun hooivorken aan
de kant en liepen in de richting van de kerk. De paniek kwam steeds dichterbij. Steeds meer mensen liepen in de richting van de kerk. Op een nabijgelegen akker riep iemand “het is oorlog, het is oorlog”. We begrepen er niets van. “Oorlog. Oorlog? Wat voor oorlog dan?” Bij de kerk hoorden honderden mannen en vrouwen dat een algehele mobilisatie was afgekondigd vanwege de oorlog. Het was een ramp. De mobilisatie was een ramp.’ |