In folkstún is in sûne saak
| 1 | It hiele jier ite fan eigen tún. | dingen. Der is dus folle mear fariaasje | ||||||
| Folop griente en fruit, sa’n soad dat | yn wat ferboud wurdt. Der komme ek | |||||||
| de beide friezers nei de | mear houten húskes mei in bleekje | |||||||
| simmerfakânsje oan de kop ta fol | 70 | derfoar, minsken sitte dêr dan faak te | ||||||
| 5 | sitte. By ’t winter neigenietsje fan de | rekreëarjen. In stikje gers, wat | ||||||
| selsmakke jam en de jirpels yn de | blomkes, knyntsjes en in pear hintsjes. | |||||||
| kelder. Wa’t mei hert en siel op syn | Benammen jongeren sykje dêr faak in | |||||||
| folkstún wurket, soarget alle dagen | noflik plakje, it wurdt wat campingeftich | |||||||
| foar smaaklik en sûn iten. Jan | 75 | op ’e bou.” | ||||||
| 10 | Mosterman (1939) út Ysbrechtum is | 4 | “Minsken fan bûtenlânsk komôf | |||||
| al goed tweintich jier geregeld drok | jouwe sûnt de jierren ’80 ek in hiel | |||||||
| yn ’t spier op syn 600 kante meter | oare kleur en fleur oan de folkstún. Sy | |||||||
| grûn by de Vereniging van | ferbouwe hiel oare produkten: pipers, | |||||||
| Volkstuinders Nut en Genoegen op | 80 | paprika’s, koerzjetten, kouseband, | ||||||
| 15 | de lokaasje De Noorderhoek yn | neam mar op. Der binne noch wat | ||||||
| Snits. “Ik bin fan april oant ein | âldere Turkske manlju dy’t noch echt | |||||||
| septimber hast twa jûnen wyks en | mei in âlderwetske hak yn ’e grûn | |||||||
| sneons de heale dei op ’e bou oan it | omslaan, wylst in pear tunen fierderop | |||||||
| wurk. Ik bin ek ymker, in pear fan | 85 | minsken mei moderne trekkerkes oan | ||||||
| 20 | myn 25 kasten steane op ’e bou. It | it frezen binne. Wy hawwe de plantsjes | ||||||
| ferget allegear in soad tiid, mar ik | kreas op in rychje, minsken út oare | |||||||
| doch it graach.” | kultueren plantsje alles wat | |||||||
| 2 | Doe’t om 1900 hinne rûnom yn | trochelkoar, minder strak. Wol helje se | ||||||
| Europa in protte arbeiders nei de | 90 | kroadfollen prachtige fruchten fan ’e | ||||||
| 25 | grutte stêd ferhuzen, kaam it | bou. Sa leare wy wer fan elkoar.” | ||||||
| folkstúnkjen op. Foardat it nei ús lân | 5 | Sa’n fyftjin jier ferlyn wienen der | ||||||
| oerwaaide, wienen se dêr yn Ingelân | net safolle froulju lid fan Nut en | |||||||
| om ende by 1880 hinne al mei begûn. | Genoegen. Mosterman: “De froulju | |||||||
| Folkstunen hienen ynearsten as doel | 95 | komme de lêste tiid hieltyd mear | ||||||
| 30 | om arbeiders in mooglikheid te jaan | opsetten. Se wolle benammen goed, | ||||||
| om harren eigen griente te ferbouwen. | sûn iten op ’e tafel en binne o sa op | |||||||
| Se koenen dan tagelyk fan de natuer | bestridingsmiddels tsjin. Se freegje | |||||||
| genietsje en der waard sels sein dat de | gauris om advizen en wolle fan ús it | |||||||
| arbeiders troch it wurkjen op ’e bou | 100 | leafst safolle mooglik leare om úteinlik | ||||||
| 35 | wat minder faak yn it kafee sitte | mei goede, miljeufreonlike produkten | ||||||
| soenen. Al mei al in sûne saak dus. Yn | thús te kommen. Der binne yn it | |||||||
| ’e oarlochstiden kamen der letter noch | ferieningsgebou op ’e tún ek wolris | |||||||
| folle mear folkstunen by, gewoan om’t | kursussen oer miljeubewust túnkjen | |||||||
| der net genôch te iten wie. It fenomeen | 105 | organisearre. Dêr wie in soad | ||||||
| 40 | folkstún is troch de jierren hinne noch | belangstelling foar.” | ||||||
| altyd net ferlern gien. Yn Nederlân | 6 | Neffens Mosterman binne de | ||||||
| binne der op dit stuit sa’n 1500 | produkten fan ’e tún folle smaakliker | |||||||
| offisjele folkstúnferienings, mei yn | as dy út ’e winkel. “Griente dy’t yn ien | |||||||
| totaal sa’n 150.000 leden. Minsken út | 110 | seizoen kweekt wurdt, kriget de tiid om | ||||||
| 45 | allerhanne fermiddens komme der wat | te groeien. De opbringst kin fantastysk | ||||||
| langer wat mear op ôf. Ek yn Fryslân | wêze. Jirpels dy’t yn alle rêst groeie | |||||||
| belibbet de folkstún in nij begjin. | kinne, binne folle lekkerder. Kropslaad | |||||||
| 3 | It folkstúnkompleks Nut en | dat yn de winkel te keap is, is yn trije | ||||||
| Genoegen yn Snits waard oprjochte yn | 115 | wike klear foar konsumpsje. Slaad op | ||||||
| 50 | 1937. De feriening hat twa lokaasjes: | ’e tún stiet seis oant sân wiken. Sa | ||||||
| De Noorderhoek, mei 165 leden, en De | krigest dikke kroppen. Alles hat echt | |||||||
| Domp, mei 40 leden. Troch | de smaak sa’t it wêze moat. Woartel | |||||||
| bouplannen sil lokaasje De | smakket nei woartel, blomkoal nei | |||||||
| Noorderhoek meikoarten ferhúzje | 120 | blomkoal. Wy hawwe der ek | ||||||
| 55 | moatte nei in stik grûn in eintsje | fruitbeammen te stean en in protte | ||||||
| fierderop. It ledetal fan De Domp hat | ferskillende beibeamkes. In folkstún is | |||||||
| syn maksimum oantal berikt. | in sûne saak. | |||||||
| Mosterman: “Doe’t ik jierren lyn begûn | 7 | “It hat ek dúdlik in sosjale funksje | ||||||
| op de folkstún, kaam elkenien gewoan | 125 | om dêr mei-inoar oan it wurk te wêzen. | ||||||
| 60 | om syn jirpels en griente te ferbouwen, | Guon minsken hawwe by ’t winter in | ||||||
| ienfâldichwei om genôch en sûn iten | kacheltsje yn harren túnhúske. As de | |||||||
| op ’e tafel te krijen, krekt sa’t dat yn de | oaren sjogge dat der reek út in | |||||||
| oarloch it gefal wie. Minsken hawwe it | skoarstien komt, geane se dêr efkes | |||||||
| no fansels folle better. De lêste jierren | 130 | oan om in kopke kofje. Guon fiele har | ||||||
| 65 | binne se op de tún mear dwaande mei | mear thús op de tún as yn har eigen | ||||||
| blommen, beien en soksoarte fan | hûs.” |