| 1 | | De olifant heeft een grote aaibaarheid. | | | | anticonceptie. In het Krugerpark is daarvoor |
| | Dat deelt hij met bijvoorbeeld het zeehondje | | | | de afgelopen jaren een veldproef uitgevoerd. |
| | en de ijsbeer. Eigen aan de olifant is een | | | | Zo’n twintig vrouwtjesolifanten werden met |
| | combinatie van intelligentie, een sterk sociaal | | | | behulp van een speciaal geweer beschoten |
| | gevoel, een indrukwekkend postuur en een | | | | met een vaccin dat uit de eierstokken van var- |
| | meelijwekkende klunzigheid, waardoor hij kan | | | | kens was bereid. Het leek te werken, maar de |
| | rekenen op onze eeuwige sympathie. | | | | methode moet nog verder ontwikkeld worden. |
| 2 | | Of de olifant daar zelf zo blij mee moet | | | | Er moet eigenlijk een kunstmatig vaccin ko- |
| | zijn, is de vraag. Dankzij de sympathie van de | | | | men. Vanwege ziekten die de ene diersoort |
| | rijke westerlingen gaat het momenteel te goed | | | | op de andere kan overbrengen, is zo’n kunst- |
| | met de Afrikaanse olifant. Anders gezegd: er | | | | matig vaccin veel veiliger dan een vaccin dat |
| | is sprake van een ware olifantenplaag! In de | | | | uit dierlijk materiaal is bereid. Maar anticon- |
| | meeste natuurparken van zuidelijk Afrika zijn | | | | ceptie is een bewerkelijke en dus kostbare |
| | zo ontstellend veel olifanten, dat die parken | | | | aanpak. Deze methode is slechts geschikt om |
| | volledig worden kaalgevreten. Professor | | | | een populatie op peil te houden, niet om snel |
| | Colenbrander van de Utrechtse universiteit | | | | het aantal te verminderen. |
| | kan het bevestigen. “Je ziet het met je eigen | | 8 | | Blijft over het afschieten. Het is een rot- |
| | ogen als je langs de rand van de natuurpar- | | | | idee, maar het werkt. Tot aan de jaren negen- |
| | ken vliegt. Buiten de parken is het vruchtbaar | | | | tig bleef daardoor de olifantengroep in het |
| | en groen, erbinnen dor en kaal. Alle takken en | | | | Krugerpark op peil. Toen ging een kleine |
| | bomen worden opgegeten. Daardoor verdwij- | | | | Zuid-Afrikaanse actiegroep - men zegt een |
| | nen eerst de andere planteneters, zoals anti- | | | | groep van vijf mensen - hier heftig tegen pro- |
| | lopen. Vervolgens verdwijnen ook de grote | | | | testeren. De publieke opinie in Europa en |
| | vleeseters, zoals leeuwen, die immers weer | | | | Amerika werd gemobiliseerd. Die sprak er |
| | afhankelijk zijn van die antilopen. Die hele | | | | schande van en de Zuid-Afrikaanse regering |
| | prachtige natuur gaat naar de knoppen.” | | | | verbood het afschieten, doodsbang dat de in- |
| 3 | | De explosieve toename van het aantal | | | | komsten van het natuurpark zouden teruglo- |
| | Afrikaanse olifanten (met de Indische olifant | | | | pen door het wegblijven van de toeristen. |
| | gaat het onverminderd slecht) begon toen een | | 9 | | Volgens veel deskundigen hebben de |
| | jaar of twintig, dertig geleden de stroperij in | | | | machtige westerse natuurbeschermers een |
| | Afrika onder druk van de natuurbescher- | | | | speciale verantwoordelijkheid. Zij hebben de |
| | mingsorganisaties serieus werd aangepakt. | | | | afgelopen tientallen jaren de olifant aan die |
| | Sinds het verwerken van slagtanden tot bil- | | | | hoge aaibaarheidsfactor geholpen. Nu dat |
| | jartballen, manchetknopen en pianotoetsen is | | | | een tegengesteld effect blijkt te hebben, zou- |
| | verboden, is ivoor voor stropers niet aantrek- | | | | den de natuurbeschermingsorganisaties hun |
| | kelijk meer. | | | | houding moeten veranderen. Maar zij hebben |
| 4 | | Verschillende experts uit Afrika, Europa | | | | zich tot nu toe altijd verzet tegen het afschie- |
| | en de Verenigde Staten zijn het erover eens | | | | ten en tegen de mogelijkheid om tijdelijk een |
| | dat het aantal olifanten in Afrika zo snel mo- | | | | ontheffing te geven voor de handel in ivoor. |
| | gelijk omlaag moet. Alleen dan is er nog een | | | | Deels met begrijpelijke argumenten: aan ivoor |
| | kans dat de vegetatie en het daarvan afhan- | | | | valt niet af te lezen of het van de Afrikaanse |
| | kelijke dierenleven zich herstellen. De grote | | | | dan wel van de bedreigde Indische olifant af- |
| | vraag is evenwel: hoe? | | | | komstig is. Maar goed gecontroleerde onthef- |
| 5 | | Een aantrekkelijke mogelijkheid zou | | | | fingen van het jachtverbod zouden voor arme |
| | zijn de olifanten over te brengen naar gebieden | | | | landen een uitkomst kunnen zijn. De verkoop |
| | waar nog genoeg ruimte is. Voor kleine na- | | | | van ivoor is een injectie voor hun armoedige |
| | tuurparken waar ze enkele tientallen olifanten | | | | economie en het olifantenvlees is welkom op |
| | te veel hebben, is dit een mogelijkheid. Niet | | | | de lege borden. |
| | voor de verplaatsing van tienduizenden | | 10 | | De opstelling van de natuurbeschermings- |
| | zwaargewichten. De kosten daarvan zijn door | | | | organisaties is in zekere zin het zoveelste |
| | arme landen niet op te brengen. | | | | voorbeeld van westers machtsdenken. Opko- |
| 6 | | Soms is het mogelijk een natuurpark uit te | | | | men voor de bedreigde olifant - het lijkt no- |
| | breiden. Het Krugerpark in Zuid-Afrika bijvoor- | | | | bel, maar dat is het niet. Want voor wie doen |
| | beeld grenst aan Mozambique, dat geen oli- | | | | we het? Voor volgevreten westerse actievoer- |
| | fanten meer heeft. Er wordt aan gedacht om | | | | ders, die de olifant vooral van de televisie |
| | de hekken deels weg te halen en een stuk | | | | kennen? Of voor de arme Afrikanen met al die |
| | van Mozambique bij het park te betrekken. | | | | olifanten in hun achtertuin? |
| 7 | | Ook aantrekkelijk is de mogelijkheid van | | | | |
| | | | | | Naar een artikel van Simon Rozendaal, |
| | | | | | Elsevier, 28 februari 2004 |
