Background image

terug

Samenvattingsopdracht - Lichaamstaal

1     Ze bestaan nog steeds: mensen zonder    kleuters en kinderen. Hoe hoger de status
 telefoon en internet. Niks bellen of mailen. van een persoon, hoe meer een kind ge-
 Wie met hen wil communiceren, zal naar neigd is zijn of haar lichaamstaal over te
 hen toe moeten gaan. Vooral bij ingewik- nemen. Kijk maar naar vaders en zonen:
5 kelde kwesties kan het voor beide partijen75 als de vader zijn mannelijkheid doorgaans
 een groot voordeel zijn om elkaar lijfelijk te uitdrukt door in de cowboyhouding rechtop
 ontmoeten. Het biedt namelijk de mogelijk- met zijn benen uit elkaar, zijn handen aan
 heid om bij het gesprek ook lichaamstaal te de broekriem en zijn hoofd licht opgeheven
 gebruiken. Een taal die met de opkomst te staan, dan zal de zoon dat vroeg of laat
10 van nieuwe communicatiemiddelen meer80 na-apen.
 en meer lijkt te worden onderschat.7     Weer andere lichaamssignalen moeten
2     Lichaamstaal bepaalt in hoge mate de doelbewust worden aangeleerd. Geen en-
 kwaliteit van communicatie. Dat is in de kel kind zal uit zichzelf zijn hand uitsteken
 jaren zeventig overtuigend en wetenschap- ter begroeting. Dat moet worden geoefend.
15 pelijk aangetoond. In een ontmoeting tus-85 Hetzelfde geldt voor knipogen, zwaaien en
 sen mensen blijkt tweederde van de com- kussen.
 municatiesignalen non-verbaal te zijn. Dat8     Afgekeken, maar vooral aangeleerde
 wil zeggen dat de uitwisseling van informa- lichaamstaal is cultuurgebonden. Een
 tie niet alleen met woorden, maar bijvoor- knipoog wil in Nederland zeggen dat je een
20 beeld ook met gelaatsuitdrukkingen,90 grapje maakt. In Somalië is het een onge-
 stembuigingen, lichaamshouding en geba- paste en beledigende seksuele uitnodiging.
 ren gebeurt. Het overbrengen van gevoe- Van de duim en wijsvinger een O maken,
 lens doen we zelfs voor 93 procent zonder wil hier zoveel zeggen als okay. In andere
 woorden te gebruiken. landen geeft de maker van het gebaar er-
325     Lichaamstaal ondersteunt of vervangt95 mee te kennen dat hij homoseksueel is.
 verbale informatie. Je kunt ‘ja’ zeggen Het verkeerd opvatten van lichaamstaal
 maar ook ‘ja’ knikken. Iemand kan ook ver- kan een belangrijke oorzaak ervan zijn, dat
 bale informatie tegenspreken, bijvoorbeeld het communiceren, onderhandelen en za-
 door iets met woorden te bevestigen, maar ken doen met iemand van een andere cul-
30 tegelijkertijd twijfelend te kijken of de100 tuur soms zo moeizaam verloopt.
 schouders op te halen. Iemand kan verbale9     Vooral voor mensen die het in hun
 informatie bekrachtigen, bijvoorbeeld door beroep moeten hebben van goede per-
 met de vuist op tafel te slaan. Lichaamstaal soonlijke communicatietechnieken, is het
 kan een gevoelswaarde aan het gesproken beheersen van de lichaamstaal erg belang-
35 woord toevoegen, denk aan een bemoedi-105 rijk. Sinds de jaren zeventig zijn de weten-
 gend schouderklopje. Met lichaamstaal schappelijke ontdekkingen op dit gebied
 wordt niet alleen de verhouding tussen dan ook veelvuldig omgezet in trainingen.
 mensen uitgedrukt (Wie is hier de baas?), Politici, managers, vertegenwoordigers,
 maar ook het gesprek in een bepaalde advocaten, politieagenten en dergelijke
40 richting geduwd, bijvoorbeeld door weg te110 laten zich graag door deskundigen vertel-
 kijken, te zuchten of te knikken. len hoe zij hun lichaam kunnen gebruiken
4     Een belangrijk deel van al die signalen om een boodschap over te brengen. Hoe
 wordt onbewust uitgezonden. Onderzoek zij geloofwaardig, betrouwbaar, gezagheb-
 heeft uitgewezen dat de informatie die in bend, superieur en wat al niet over kunnen
45 lichaamstaal verpakt zit, veel betrouwbaar-115 komen.
 der is dan die in het gesproken of geschre-10     Ze worden getraind in drie zaken. Om
 ven woord. Mensen kunnen met woorden te beginnen het bewust waarnemen van
 liegen dat het gedrukt staat, maar leuge- eigen lichaamssignalen die van invloed zijn
 naars verraden zichzelf meestal onbewust op de communicatie met anderen. Dat lijkt
50 door de blik in hun ogen, de uitdrukking op120 makkelijker dan het is, want zoals gezegd
 hun gelaat en de houding van hun lichaam. worden veel lichaamssignalen onbewust en
 Mensen kunnen zich nog zo aardig en be- argeloos uitgezonden. Probeer iemand
 scheiden proberen voor te doen, toch kan maar eens duidelijk te maken hoe en
 de arrogantie van hun gezicht druipen. Niet waarom hij of zij ijdel en onsympathiek
55 voor niets vallen veel personen publiekelijk125 overkomt. In de tweede plaats leren zij om
 door de mand als het oog van de camera de lichaamstaal van anderen goed te be-
 op hen wordt gericht. grijpen. En tot slot leren ze natuurlijk deze
5     Lichaamstaal is voor een deel erfelijk. kennis te gebruiken om de communicatie te
 Vooral de gelaatsuitdrukkingen, gebaren verbeteren dan wel naar eigen hand te zet-
60 en lichaamshoudingen die emoties als ver-130 ten. Een paar simpele voorbeelden: op-
 driet, vreugde, woede en verrassing uit- staan terwijl men doorpraat, is een veelge-
 drukken, zijn algemeen. Een glimlach om bruikte truc om een gesprek vriendelijk
 de lippen drukt in de hele wereld vriende- doch doeltreffend te beëindigen. Heel even
 lijkheid uit. Deze aangeboren lichaams- verveeld wegkijken maakt de ander direct
65 signalen worden zelfs door zuigelingen ge-135 onzeker.
 bruikt en herkend. En ook blind geboren11     Het is duidelijk dat wie geen training in
 mensen gebruiken ze. non-verbale communicatietechnieken heeft
6     Andere lichaamssignalen worden vanaf gehad, in het nadeel kan zijn. Daarom is
 de geboorte afgekeken van belangrijke een beknopte cursus lichaamstaal van top
70 personen in de omgeving van zuigelingen,140 tot teen voor iedereen aan te bevelen.


naar een artikel van José van der Sman
Elsevir, 5 mei 2001