Background image

terug

Stramme jeugd

1     “Veel kinderen op de basisschool zijn    voorbij."
 tegenwoordig niet in staat fatsoenlijk een7     Volgens Gravekamp is er naast
 bal te gooien of te vangen", zegt Truus van tijdgebrek een andere belangrijke oorzaak
 der Gugten. Zij is secretaris van de Ko-75 van gebrekkig gymonderwijs. "Het ont-
5 ninklijke Vereniging van leraren Lichamelij- breekt gewone groepsleerkrachten simpel-
 ke Opvoeding. "Laat staan dat ze een een- weg aan kennis. Ze weten niet wat je een
 voudige koprol of handstand kunnen ma- kind allemaal kunt leren. Ze zijn bang dat
 ken. Bewegingsonderwijs heeft in Neder- er ongelukken gebeuren als kinderen in
 land geen status. Het hangt er een beetje80 een brug gaan hangen. Een enkele groeps-
10 bij. Dat is jammer, want veel kinderen die leerkracht, zelf bijvoorbeeld een enthou-
 wel goed aan lichaamsbeweging doen, siast sporter, brengt nog wel eens wat va-
 voelen zich in allerlei opzichten een stuk riatie in de les, maar dat gebeurt veel te
 beter." weinig. Te vaak is gymnastiek niet meer
2     Veel mensen zijn het erover eens dat85 dan leerlingen bezighouden en wordt er
15 het beoefenen van sport tijdens de jeugd niets geleerd."
 heel belangrijk is. Mevrouw Van der Gug-8     Dat blijkt wel uit het laatste rapport van
 ten somt de voordelen op: "Het is goed de Onderwijsinspectie over het gymonder-
 voor de gezondheid, kinderen krijgen er wijs. In 1996 werd gymnastiek op de basis-
 zelfvertrouwen door, het is goed voor hun90 school onder de loep genomen. Het basis-
20 sociale ontwikkeling, ze worden er rustiger onderwijs kreeg een dikke onvoldoende.
 van, noem maar op. Het is zelfs aan- Aan de wettelijke eisen van wat een kind
 getoond dat sport uiteindelijk de leerpresta- moet kennen en kunnen, wordt vaak niet
 ties bevordert." voldaan en zwakke leerlingen komen am-
3     Als de beurs getrokken moet worden, is95 per aan bod. Het gevolg is dat het voortge-
25 het bewegingsonderwijs niet zo belangrijk zet onderwijs te maken krijgt met een
 meer. Sport op school mag niet veel kos- schrikbarend verschil in vaardigheden van
 ten. Het vak lichamelijke opvoeding of de brugklassers.
 gymnastiek is de laatste jaren 'uitgekleed'.9     Na de publicatie van het Inspectierap-
 De gevolgen zijn al meetbaar. Sinds scho-100 port is er wel iets ten goede veranderd.
30 len niet meer verplicht zijn schoolzwem- Studenten die vanaf 2001 afstuderen aan
 men aan te bieden, verlaat een deel van de de pabo1), zijn niet meer bevoegd om licha-
 leerlingen de basisschool zonder zwem- melijke opvoeding te geven. Studenten die
 diploma. dat wel willen, moeten op de pabo een
4     De vakleerkracht, een leraar van de105 specialisatie volgen. Alle huidige leerkrach-
35 sportacademie, is langzaam aan het ver- ten mogen wel les blijven geven in de
 dwijnen uit het basisonderwijs. De overgro- gymzaal.
 te meerderheid van de leerlingen krijgt10     Ook in het voortgezet onderwijs is het
 gymnastiek van hun gewone groepsleer- niet alleen maar kommer en kwel. "In het
 kracht, die eigenlijk ondeskundig is in de110 voortgezet onderwijs is veel veranderd",
40 gymzaal. Volgens Van der Gugten is li- zegt Truus van der Gugten. "De leerlingen
 chamelijke opvoeding op sommige scholen hebben nu de vakken lichamelijke
 gedegradeerd tot het maken van twee opvoeding 1 en 2 en in dat laatste vak kun
 groepen en een bal de zaal ingooien. "Dat je zelfs eindexamen doen. Ze hebben leer-
 is eigenlijk schandalig. Als die kinderen115 boeken met theorie over de rol van een
45 niet toevallig van huis uit sport en bewegen coach of een aanvoerder, met uitleg over
 meekrijgen, lopen ze een achterstand op in longinhoud, spelregels en verhalen over
 hun lichamelijke ontwikkeling en manier waarden en normen in de sport. Ze moeten
 van bewegen. En dat kan grote gevolgen zelf toernooien organiseren en houden een
 hebben. Een leerling kan er bijvoorbeeld120 persoonlijk sportdossier bij met allerlei
50 minder goed door leren schrijven." gegevens over hun eigen prestaties. Het is
5     In de gemeente Den Haag ligt dat allemaal een stuk interessanter geworden.
 anders. Een plaatselijk politiek besluit heeft Ik hoor van veel scholen dat het spijbelpro-
 ertoe geleid dat elke school een vakleer- bleem bij lichamelijke opvoeding als
 kracht voor gymnastiek in huis heeft.125 sneeuw voor de zon is verdwenen."
55 "Sommige stadskinderen komen anders11     Van der Gugten vindt het jammer dat
 nooit met sport in aanraking", zegt Jack de staatssecretaris van onderwijs plannen
 Gravekamp van basisschool De Driesprong maakt om het aantal uren lichamelijke op-
 aan de rand van de Haagse Schilderswijk. voeding te verminderen. "Er is een hoop te
6     " 's Morgens, voorafgaand aan de130 doen geweest rond de werkdruk in de
60 eerste les, richt ik de gymzaal voor de hele nieuwe bovenbouw in het voortgezet on-
 dag in", zegt Gravekamp, die al dertien jaar derwijs. Er moet verlichting komen voor de
 als vakleerkracht in de gymzaal staat. "Alle leerlingen en dan wordt er meteen gekeken
 groepen die op die dag gym hebben, wer- of er bij lichamelijke opvoeding niet nog
 ken in principe met dezelfde toestellen,135 wat af kan, terwijl juist dat het vak is waar-
65 maar wel allemaal op hun eigen niveau. Na bij kinderen zich kunnen ontspannen."
 m'n laatste les ruim ik alles weer rustig op.12     Dan zie je weer waar het bewegings-
 De volgende dag draai ik weer een ander onderwijs volgens velen staat: onderaan de
 programma. Een gewone groepsleerkracht ladder. Zo is het vak de afgelopen jaren in
 die alleen zijn of haar eigen klas gymles140 uren steeds verder achteruitgegaan. Ieder-
70 geeft, komt hier niet aan toe, want voordat een vindt sport leuk en belangrijk, maar we
 alles staat opgesteld, is de les al bijna hebben er niets voor over.