1 | | | Elke nieuwe baby is een wonder. De | | | | | kinderdagverblijven kritisch zijn bekeken, |
| | | meeste mensen zien in een pasgeboren | | | | | met name die crèches waar het personeel |
| | | baby het beeld van onschuld en hulpeloos- | | | | | op zoveel kindjes moet letten dat er geen |
| | | heid. Maar in feite zien we in de wieg de | | | | | tijd meer is voor een beetje brabbelen of |
| 5 | | grootste geest die ooit bestond, de knapste | | | 75 | | lachen. Tavecchio: "Iedereen is er wel van |
| | | leerling van het heelal. Overdreven mis- | | | | | doordrongen dat het om een belangrijke |
| | | schien, maar zo beschreven enkele Ameri- | | | | | ontwikkelingsfase gaat. Maar het is de |
| | | kaanse onderzoekers het nieuwe leven. | | | | | vraag of iedereen ook doordrongen is van |
2 | | | Prof. dr. Marianne Riksen-Walraven | | | | | de consequenties. Dat je in een crèche bij- |
| 10 | | citeerde hen in een toespraak die zij hield | | | 80 | | voorbeeld één leidster op drie baby's zou |
| | | toen zij hoogleraar werd aan de Universiteit | | | | | moeten hebben, terwijl het nu in de praktijk |
| | | van Nijmegen. Wat er na de geboorte ge- | | | | | twee op negen is." Hij begrijpt de bezorgd- |
| | | beurt, is volgens de onderzoekers | | | | | heid over de begeleiding in de crèches. |
| | | misschien nog wonderlijker dan de komst | | | | | "Het gaat immers om het opbouwen van |
| 15 | | van het kindje zelf. Ze zien het babybrein | | | 85 | | relaties." |
| | | als een biologische computer die is | | 7 | | | Wat vinden andere deskundigen hier- |
| | | ontworpen om inzicht te krijgen in de nog te | | | | | van? De meerderheid is van het belang van |
| | | ontdekken wereld. | | | | | goede begeleiding doordrongen, maar |
3 | | | Het krijgen van inzicht ontstaat via een | | | | | sommigen zeggen: "Welke consequenties |
| 20 | | netwerk van verbindingen tussen | | | 90 | | verbind je eraan?" Je kunt ook de flexibi- |
| | | zenuwcellen in de hersenen. Het aantal | | | | | liteit van de kinderontwikkeling benadruk- |
| | | zenuwcellen in de hersenen blijft een leven | | | | | ken. Kinderen kunnen wel tegen een |
| | | lang hetzelfde. Wat verandert, zo vertelde | | | | | stootje. Je ziet bij jonge kinderen in de |
| | | Riksen in haar toespraak, is het aantal ver- | | | | | kinderopvang negatieve effecten, maar die |
| 25 | | bindingen tussen de cellen. Vooral in de | | | 95 | | hebben niet altijd gevolgen in het verdere |
| | | eerste levensjaren komen er heel veel | | | | | leven. |
| | | verbindingen bij. Bij de geboorte zijn het er | | 8 | | | De uitleg van de onderzoeksresultaten |
| | | zo'n 2500 per zenuwcel. En als het kind | | | | | van Belsky blijft voortdurend onderwerp van |
| | | twee of drie jaar oud is, zijn het er 15.000 | | | | | discussie. Prof. Riksen ziet verschil tussen |
| 30 | | per cel geworden. Het is opmerkelijk dat | | | 100 | | de twee groepen kinderen die zijn |
| | | het er op dat moment veel meer zijn dan bij | | | | | onderzocht. De ene groep was minder dan |
| | | een volwassene. | | | | | tien uur per week in de crèche, de andere |
4 | | | De verbindingen staan voor het ver- | | | | | groep dertig uur of meer. Volgens Riksen is |
| | | mogen om te leren. Dat is dus bij baby's en | | | | | de groep van dertig uur wat minder |
| 35 | | peuters groter dan ooit in hun leven. "Ba- | | | 105 | | gehoorzaam, wat baldadiger. Andere |
| | | by's hebben een ongelofelijk flexibel en | | | | | collega's vragen zich af of er werkelijk een |
| | | creatief brein", aldus Riksen. Als ouder doe | | | | | verschil is. Het alternatief voor de crèche, |
| | | je er verstandig aan om de creativiteit een | | | | | dat is 'thuis'. "Maar zijn er thuis altijd |
| | | steuntje te geven. En dat is simpel: even | | | | | ouders, die zodanig reageren op hun baby |
| 40 | | 'babbelen' met het kind als je denkt dat het | | | 110 | | dat er een ideale afstemming ontstaat?" |
| | | daar zin in heeft. "Dag hoppepoppetje van | | | | | vraagt Tavecchio zich af. Weer andere |
| | | me. Hoe gaat het nou met je?" Dat soort | | | | | onderzoekers benadrukken dat uit |
| | | onzinnig lijkende gesprekjes hebben | | | | | hetzelfde onderzoek ook iets positiefs blijkt, |
| | | betekenis. | | | | | namelijk dat de langdurige crèchebewoners |
5 | 45 | | "Het sterke punt van Riksen is dat je je | | | 115 | | taalvaardiger zijn. |
| | | er als opvoeder van bewust moet zijn dat er | | 9 | | | "De kernvraag is of het wat balda- |
| | | zo veel gebeurt bij een baby", vindt pro- | | | | | diger zijn ook in het latere leven van die |
| | | fessor Tavecchio van de Universiteit van | | | | | kinderen doorwerkt", reageert Tavecchio. |
| | | Amsterdam. "Het maken van de | | | | | "Als dat werkelijk te bewijzen valt, dan zou |
| 50 | | verbindingen in de hersenen gebeurt | | | 120 | | je je zorgen moeten maken. Maar daarover |
| | | explosief in de eerste levensjaren", zegt hij. | | | | | lopen de meningen uiteen. Dat je iets ziet |
| | | "De meest kritische periode ligt in de eerste | | | | | op de leeftijd van viereneenhalf wil niet |
| | | negen tot achttien maanden. Juist dan zou | | | | | zeggen dat het zo blijft. We weten dat niet. |
| | | er een intensieve gevoelsband moeten zijn | | | | | Andere omstandigheden kunnen later de |
| 55 | | tussen opvoeder en kind. Communicatie is | | | 125 | | invloed van het kinderdagverblijf vermin- |
| | | belangrijk voor de ontwikkeling van de | | | | | deren. Je zou over drie of vijf jaar nog eens |
| | | hersenen. Dat betekent veel oogcontact, | | | | | naar diezelfde kinderen moeten kijken om |
| | | praten, maar ook beweging met handen, | | | | | te zien of er dan nog steeds verschil is." |
| | | armen en hoofd", legt Tavecchio uit. "Als je | | 10 | | | Tavecchio wil het liefst langlopend |
| 60 | | dat nalaat, dan mis je een kans. Baby's | | | 130 | | onderzoek opzetten. In zo'n onderzoek wil |
| | | hongeren naar contacten en zijn veel beter | | | | | hij ook de karakterverschillen tussen |
| | | in het verwerken van informatie dan we | | | | | kinderen meenemen. Want het ene kind is |
| | | dachten. Dat moet je benutten". Het gaat | | | | | snel prikkelbaar, het andere koppig. Hij |
| | | volgens Taveccchio niet alleen om de | | | | | geeft dan ook aan ouders het advies: "Kijk |
| 65 | | hoeveelheid contacten. Belangrijk is ook de | | | 135 | | eerst eens goed naar de aard van het kind |
| | | timing, erop inspelen als je merkt dat het | | | | | en breng het liever pas bij drie of vier |
| | | kind iets wil. | | | | | maanden naar de opvang. Als je merkt dat |
6 | | | Professor Riksen heeft in haar | | | | | het te veel indrukken krijgt, zoek dan een |
| | | toespraak ook het onderzoek van de | | | | | andere oplossing." |
| 70 | | Amerikaan J. Belsky aangehaald, waarin | | |