Examentrainers

De bonus van het boerenbestaan

1			Opeens had Dimitri Kneppers het		6	80		Jonge boeren maken vaak
			“helemaal gehad met het nacht-					gebruik van WWOOF voordat ze
			leven”. Twintig jaar lang had hij als					beginnen aan een formele stage of
			DJ Dimitri in alle belangrijke clubs					aan een studie over duurzame land-
	5		gestaan, van Ibiza tot Detroit. Maar					bouw. “Ik heb een tijdje WWOOF
			toen was het op. Het was tijd voor			85		gedaan voordat ik naar school ging,
			“een haakse bocht” in zijn leven.					omdat het een prima manier is om
			Kneppers: “Ik dacht: die muziek van					allerlei boerenbedrijven mee te
			mij is passé. Wat wil ik nou echt?” Hij					maken”, zegt Josephine Connelly. Zij
	10		besloot te gaan werken op een biolo-					is nu bezig aan haar tweede jaar van
			gische zorgboerderij. “Die band met			90		een vierjarige cursus biodynamische
			het buitenleven had ik altijd al”, zegt					landbouw aan de Warmonderhof in
			de 44-jarige dj. “Het veelal lichame-					Dronten. In dit centrum is het Groen-
			lijke werk en het altijd buiten zijn vind					horst College werkzaam. Dit college
	15		ik heerlijk.” En elke werkdag was					biedt een vierjarige beroepsopleiding
			voor hem anders. “Het ene moment			95		aan. Er is ook een tweejarige
			ben je de koeien aan het melken,					opleiding voor volwassenen van elke
			daarna loop je weer tussen de					leeftijd.
			bloemkolen of andere gewassen.		7			Josephine studeert ’s ochtends
	20		Hoewel het werk soms zwaar kan					theorie en werkt ’s middags op een
			zijn, is het een perfecte manier om			100		van de vier boerderijen die ver-
			mijn hoofd leeg te maken. Het eerste					bonden zijn aan de school. “We
			jaar ben ik ook helemaal niet met					hebben een boerderij met koeien,
			muziek bezig geweest.”					een boerderij voor kleinschalige
2	25		Kneppers is niet de enige. Een					tuinbouw, eentje voor grootschalige
			snelgroeiend aantal mensen in			105		landbouw en we hebben een boomgaard.
			Europa en Amerika probeert het					Ik kan dus verschillende
			boerenbestaan uit. Voor sommigen is					dingen uitproberen”, zegt Connelly,
			het een manier om eens rond te					die besloten heeft zich toe te leggen
	30		kijken in de wereld, anderen willen					op kleinschalige tuinbouw.
			uiteindelijk hun eigen boerderij		8	110		Gied Donkers onderwijst agra-
			beginnen. De beginnende boeren en					rische technieken op het Groenhorst
			boerinnen voelen zich geïnspireerd					College. Volgens hem wordt een
			door de vraag naar lokale producten,					steeds groter aantal studenten
	35		zorgen over het milieu en de kans om					aangesproken door veranderingen op
			in de buitenlucht te werken. Ze doen			115		het gebied van lokale productie en
			ervaring op door vrijwilligerswerk,					milieubewustzijn. “Onze studenten
			korte baantjes, stages en universi-					hebben één ding gemeen”, aldus
			taire trainingen.					Donkers. “Ze geven om de aarde. Ze
3	40		De industriële landbouw is tien					zijn erg idealistisch als het over hun
			tallen jaren de norm geweest.			120		toekomst gaat. De studenten hebben
			“Jongeren geven om de aarde. Ze					steeds meer het idee dat je landbouw
			hebben zich als gemeenschappelijk					kunt inzetten als instrument van
			doel gesteld om duurzame en					verandering, als een manier om echt
	45		gezonde manieren te vinden om					iets bij te dragen.”
			voedsel te produceren.” Dit zegt		9	125		Omdat nu op diverse scholen
			Edith Daniel van Demeter Internatio-					cursussen duurzame landbouw
			naal in het Duitse Darmstadt, dat					worden aangeboden, leren steeds
			wereldwijd biodynamische¹ boerde-					meer mensen het boerenbedrijf
	50		rijen van een keurmerk voorziet.					kennen door stages op het platte-
			“Gezond voor onze planeet, voor de			130		land. In Amerika is die trend duidelijk
			grond en voor de mensen.” Demeter					te zien. De belangrijkste bron voor
			heeft de afgelopen tien jaar een sterk					stages op boerderijen is de start-
			toenemende belangstelling voor het					pagina die wordt beheerd door
	55		boerenvak geconstateerd.					ATTRA, de landelijke informatie-
4			Bijna de helft van de Nederlandse			135		dienst voor duurzame landbouw. De
			boeren is 55 jaar of ouder; een op de					site vormt een database met circa
			vijf is zelfs ouder dan 65 jaar. Veel					veertienhonderd boerderijen die een
			van het nu gebruikte akkerland zal					leerplek aanbieden. Dit aantal is in
	60		dus in de komende tien tot vijftien					de laatste twee jaar verdubbeld,
			jaar van eigenaar wisselen. Het			140		aldus Katherine Adam, die de data-
			uitproberen van het boerenbestaan is					base beheert. Adam schrijft de toename
			dan ook niet alleen goed voor de					niet alleen toe aan de
			boeren, maar ook goed voor het					groeiende belangstelling voor duur-
	65		boerenbedrijf. In heel Europa is de					zame landbouw, maar ook aan de
			situatie vergelijkbaar met Nederland.			145		economische misère. “Als de econo-
5			World Wide Opportunities on					mie hapert, gaan de boerderijen
			Organic Farms (WWOOF) is het					meer op stagiaires leunen, vooral de
			grootste uitwisselingsprogramma ter					kleinere bedrijven”, merkt ze op.
	70		wereld voor vrijwilligerswerk op boer-		10			“Ik ben herboren op het platte-
			derijen in Engeland, aldus program-			150		land”, blikt Kneppers terug op zijn
			macoördinator Scarlett Penn.					beslissing om even gas terug te
			“WWOOF’ers zijn onderling erg					nemen van een druk leven. “Je hebt
			verschillend”, weet ze. “Sommigen					daar vrede met wat je doet.” Na drie
	75		willen hun eigen stuk land en willen					jaar in de buitenlucht is DJ Dimitri
			graag veel leren over het boeren-			155		weer begonnen met draaien. “Dankzij
			leven, anderen willen gewoon lekker					de boerderij barst ik weer van de
			buiten werken en wat van de wereld					energie.”
			zien.”

Naar een artikel van Diane Daniel, Ode, maart 2011 noot 1 biodynamische landbouw: landbouw waarbij het milieu meer centraal staat dan bij de industriële landbouw