1 | | | Opeens had Dimitri Kneppers het | | 6 | 80 | | Jonge boeren maken vaak |
| | | “helemaal gehad met het nacht- | | | | | gebruik van WWOOF voordat ze |
| | | leven”. Twintig jaar lang had hij als | | | | | beginnen aan een formele stage of |
| | | DJ Dimitri in alle belangrijke clubs | | | | | aan een studie over duurzame land- |
| 5 | | gestaan, van Ibiza tot Detroit. Maar | | | | | bouw. “Ik heb een tijdje WWOOF |
| | | toen was het op. Het was tijd voor | | | 85 | | gedaan voordat ik naar school ging, |
| | | “een haakse bocht” in zijn leven. | | | | | omdat het een prima manier is om |
| | | Kneppers: “Ik dacht: die muziek van | | | | | allerlei boerenbedrijven mee te |
| | | mij is passé. Wat wil ik nou echt?” Hij | | | | | maken”, zegt Josephine Connelly. Zij |
| 10 | | besloot te gaan werken op een biolo- | | | | | is nu bezig aan haar tweede jaar van |
| | | gische zorgboerderij. “Die band met | | | 90 | | een vierjarige cursus biodynamische |
| | | het buitenleven had ik altijd al”, zegt | | | | | landbouw aan de Warmonderhof in |
| | | de 44-jarige dj. “Het veelal lichame- | | | | | Dronten. In dit centrum is het Groen- |
| | | lijke werk en het altijd buiten zijn vind | | | | | horst College werkzaam. Dit college |
| 15 | | ik heerlijk.” En elke werkdag was | | | | | biedt een vierjarige beroepsopleiding |
| | | voor hem anders. “Het ene moment | | | 95 | | aan. Er is ook een tweejarige |
| | | ben je de koeien aan het melken, | | | | | opleiding voor volwassenen van elke |
| | | daarna loop je weer tussen de | | | | | leeftijd. |
| | | bloemkolen of andere gewassen. | | 7 | | | Josephine studeert ’s ochtends |
| 20 | | Hoewel het werk soms zwaar kan | | | | | theorie en werkt ’s middags op een |
| | | zijn, is het een perfecte manier om | | | 100 | | van de vier boerderijen die ver- |
| | | mijn hoofd leeg te maken. Het eerste | | | | | bonden zijn aan de school. “We |
| | | jaar ben ik ook helemaal niet met | | | | | hebben een boerderij met koeien, |
| | | muziek bezig geweest.” | | | | | een boerderij voor kleinschalige |
2 | 25 | | Kneppers is niet de enige. Een | | | | | tuinbouw, eentje voor grootschalige |
| | | snelgroeiend aantal mensen in | | | 105 | | landbouw en we hebben een boomgaard. |
| | | Europa en Amerika probeert het | | | | | Ik kan dus verschillende |
| | | boerenbestaan uit. Voor sommigen is | | | | | dingen uitproberen”, zegt Connelly, |
| | | het een manier om eens rond te | | | | | die besloten heeft zich toe te leggen |
| 30 | | kijken in de wereld, anderen willen | | | | | op kleinschalige tuinbouw. |
| | | uiteindelijk hun eigen boerderij | | 8 | 110 | | Gied Donkers onderwijst agra- |
| | | beginnen. De beginnende boeren en | | | | | rische technieken op het Groenhorst |
| | | boerinnen voelen zich geïnspireerd | | | | | College. Volgens hem wordt een |
| | | door de vraag naar lokale producten, | | | | | steeds groter aantal studenten |
| 35 | | zorgen over het milieu en de kans om | | | | | aangesproken door veranderingen op |
| | | in de buitenlucht te werken. Ze doen | | | 115 | | het gebied van lokale productie en |
| | | ervaring op door vrijwilligerswerk, | | | | | milieubewustzijn. “Onze studenten |
| | | korte baantjes, stages en universi- | | | | | hebben één ding gemeen”, aldus |
| | | taire trainingen. | | | | | Donkers. “Ze geven om de aarde. Ze |
3 | 40 | | De industriële landbouw is tien | | | | | zijn erg idealistisch als het over hun |
| | | tallen jaren de norm geweest. | | | 120 | | toekomst gaat. De studenten hebben |
| | | “Jongeren geven om de aarde. Ze | | | | | steeds meer het idee dat je landbouw |
| | | hebben zich als gemeenschappelijk | | | | | kunt inzetten als instrument van |
| | | doel gesteld om duurzame en | | | | | verandering, als een manier om echt |
| 45 | | gezonde manieren te vinden om | | | | | iets bij te dragen.” |
| | | voedsel te produceren.” Dit zegt | | 9 | 125 | | Omdat nu op diverse scholen |
| | | Edith Daniel van Demeter Internatio- | | | | | cursussen duurzame landbouw |
| | | naal in het Duitse Darmstadt, dat | | | | | worden aangeboden, leren steeds |
| | | wereldwijd biodynamische¹ boerde- | | | | | meer mensen het boerenbedrijf |
| 50 | | rijen van een keurmerk voorziet. | | | | | kennen door stages op het platte- |
| | | “Gezond voor onze planeet, voor de | | | 130 | | land. In Amerika is die trend duidelijk |
| | | grond en voor de mensen.” Demeter | | | | | te zien. De belangrijkste bron voor |
| | | heeft de afgelopen tien jaar een sterk | | | | | stages op boerderijen is de start- |
| | | toenemende belangstelling voor het | | | | | pagina die wordt beheerd door |
| 55 | | boerenvak geconstateerd. | | | | | ATTRA, de landelijke informatie- |
4 | | | Bijna de helft van de Nederlandse | | | 135 | | dienst voor duurzame landbouw. De |
| | | boeren is 55 jaar of ouder; een op de | | | | | site vormt een database met circa |
| | | vijf is zelfs ouder dan 65 jaar. Veel | | | | | veertienhonderd boerderijen die een |
| | | van het nu gebruikte akkerland zal | | | | | leerplek aanbieden. Dit aantal is in |
| 60 | | dus in de komende tien tot vijftien | | | | | de laatste twee jaar verdubbeld, |
| | | jaar van eigenaar wisselen. Het | | | 140 | | aldus Katherine Adam, die de data- |
| | | uitproberen van het boerenbestaan is | | | | | base beheert. Adam schrijft de toename |
| | | dan ook niet alleen goed voor de | | | | | niet alleen toe aan de |
| | | boeren, maar ook goed voor het | | | | | groeiende belangstelling voor duur- |
| 65 | | boerenbedrijf. In heel Europa is de | | | | | zame landbouw, maar ook aan de |
| | | situatie vergelijkbaar met Nederland. | | | 145 | | economische misère. “Als de econo- |
5 | | | World Wide Opportunities on | | | | | mie hapert, gaan de boerderijen |
| | | Organic Farms (WWOOF) is het | | | | | meer op stagiaires leunen, vooral de |
| | | grootste uitwisselingsprogramma ter | | | | | kleinere bedrijven”, merkt ze op. |
| 70 | | wereld voor vrijwilligerswerk op boer- | | 10 | | | “Ik ben herboren op het platte- |
| | | derijen in Engeland, aldus program- | | | 150 | | land”, blikt Kneppers terug op zijn |
| | | macoördinator Scarlett Penn. | | | | | beslissing om even gas terug te |
| | | “WWOOF’ers zijn onderling erg | | | | | nemen van een druk leven. “Je hebt |
| | | verschillend”, weet ze. “Sommigen | | | | | daar vrede met wat je doet.” Na drie |
| 75 | | willen hun eigen stuk land en willen | | | | | jaar in de buitenlucht is DJ Dimitri |
| | | graag veel leren over het boeren- | | | 155 | | weer begonnen met draaien. “Dankzij |
| | | leven, anderen willen gewoon lekker | | | | | de boerderij barst ik weer van de |
| | | buiten werken en wat van de wereld | | | | | energie.” |
| | | zien.” | | |
noot 1 biodynamische landbouw: landbouw waarbij het milieu meer centraal staat dan bij de
industriële landbouw