| (1) Ruim anderhalf miljoen bezoekers | | | natuurgebied, is eigenlijk een zoet- |
| komen jaarlijks naar het Dwingelder- | | | watermoeras. Dat zou dichtgroeien |
| veld,het grootste, aaneengesloten | | | als je niets zou doen. Nu wordt dat |
| natteheidegebied van Noordwest- | | | open gehouden. Daardoor is de |
| 5 | Europa. Volgens André Donker van | | 95 | recreatiedruk zo groot dat de |
| Natuurmonumenten kan dat | | | moerasvogels er last van hebben. |
| bezoekersaantal best nog groeien tot | | | Die wijken voor de bezoeker. Laat |
| twee miljoen. Marloes Berndsen van | | | maar een aantal vaargeulen dicht- |
| Staatsbosbeheer voegt daaraan toe: | | | groeien. Dan ontneem je niemand |
| 10 | “We hebben gekozen voor een mens- | | 100 | het recht om er te komen, maar je |
| inclusieve natuur in plaats van een | | | maakt het wel moeilijker.” Wanders |
| mens-exclusieve natuur.” Beide | | | vindt dat dat ook zou moeten |
| organisaties streven er dus naar de | | | gebeuren in de Biesbosch. “Daar |
| Nederlandse natuur zo toegankelijk | | | worden nu de bomen weggehaald die |
| 15 | mogelijk te maken voor het grote | | 105 | de kreken blokkeren. Als je dit niet |
| publiek. | | | doet, wordt de Biesbosch een haast |
| (2) Dat heeft nogal wat consequen- | | | ondoordringbare wildernis. Alleen de |
| ties, bijvoorbeeld voor de inrichting | | | echt gemotiveerde natuurliefhebber |
| van de natuurgebieden. Om de | | | komt dan op die plekken.” |
| 20 | diverse kwaliteiten van elk gebied tot | | 110 | (7) Marloes Berndsen van Staats- |
| hun recht te laten komen en de | | | bosbeheer weet nog wel een paar |
| natuur én de mens ruimte te geven, | | | trucjes. “Het introduceren van een- |
| is gekozen voor ‘zonering’. Daarbij | | | richtingsverkeer op een pad. Mensen |
| wordt het beschermd landschap | | | storen zich in de natuur aan tegen- |
| 25 | opgedeeld in zones. In elke zone | | 115 | liggers. Als ze achter elkaar aan |
| wordt de nadruk gelegd op een | | | lopen, hebben ze het idee dat het |
| bepaalde eigenschap. Zo krijgt in het | | | minder druk is. Dieper in de gebieden |
| ene gebied de toegankelijkheid voor | | | kun je de paden er gewoon ook uit- |
| recreanten sterke aandacht, terwijl in | | | halen. Maar zelfs wanneer je een pad |
| 30 | een ander gedeelte weer de | | 120 | laarzenpad’ noemt, schrikt dat al |
| landschappelijke waarde wordt | | | veel mensen af. Tot slot kun je |
| benadrukt. Van deze werkwijze weet | | | sommige paden ook gewoon niet |
| André Donker alles af. “Ons | | | meer onderhouden, dan loopt er |
| voornaamste aandachtspunt blijft de | | | binnen de kortste keren een andere |
| 35 | natuur, maar dat is niet waarvoor de | | 125 | groep mensen.” |
| meeste bezoekers komen. Die | | | (8) Een recent onderzoek van het |
| komen voor de ruimte, het decor en | | | Wageningse onderzoeksinstituut |
| de frisse neus. Je moet dus in en aan | | | Alterra onderscheidt vijf groepen |
| de randen van de natuur voor- | | | bezoekers met verschillende |
| 40 | zieningen voor de mensen treffen, | | 130 | motieven om de natuur in te gaan: |
| zonder dat de kwetsbare natuur | | | 35 procent van de bezoekers wil ‘er |
| eronder lijdt.” | | | even uit’, 30 procent zoekt ‘gezellig- |
| (3) Zonering, daar zijn allerlei | | | heid’, 15 procent is ‘geïnteresseerd |
| middelen voor. Donker spreekt over | | | en wil iets leren’, 10 procent zoekt |
| 45 | de ‘gouden driehoekscombinatie’ van | | 135 | wildernis’ en 10 procent komt om te |
| het bezoekerscentrum, de schaaps- | | | sporten. |
| kooi en het theehuis. Deze trek- | | | (9) Berndsen: “We richten ons |
| pleisters liggen aan de randen van | | | nadrukkelijk op de gezelligheids- |
| het gebied. Van daaruit zijn er | | | zoeker. In de omgeving van Rotter- |
| 50 | kortere wandelroutes. Bij het | | 140 | dam wil 50 procent van de mensen |
| bezoekerscentrum is een miniatuur- | | | naar de natuur voor de gezelligheid. |
| versie aangelegd van het natuur- | | | Dus moet er meer ‘recreatiegroen’ |
| gebied. Hier kunnen kinderen schep- | | | dicht bij de stad komen. Een voor- |
| netjes huren om kikkervisjes te | | | beeld daarvan is het Gagelbos bij |
| 55 | vangen. Zo zijn ze vaak al anderhalf | | 145 | Utrecht, dat grenst aan de wijk |
| uur zoet met de natuur, zonder dat | | | Overvecht. Wij hebben dit altijd |
| ze in het gebied zelf zijn geweest. | | | beheerd als natuurgebied. Nu |
| (4) Een tactiek om enerzijds zoveel | | | hebben we het meer voor recreanten |
| mogelijk bezoekers te trekken en | | | ingericht met horeca, bankjes, pick- |
| 60 | anderzijds het gebied te ontlasten, is | | 150 | nickplekken en een speelweide. |
| het betrekken van de omgeving bij | | | Achter het Gagelbos zit nog een |
| het park. Donker: “Bij de dorpen in de | | | kwetsbaar, waardevol moeras- |
| omgeving zouden mensen hun auto | | | gebiedje. Dat gebiedje hebben we |
| kunnen parkeren. Daar kun je de | | | juist wat minder uitnodigend |
| 65 | horeca onderbrengen. De mensen | | 155 | gemaakt. Dat past helemaal in het |
| komen ook voor dat terrasje op het | | | beleid van differentiatie.” |
| dorpsplein. Verder kunnen ze dan in | | | (10) Eduard Habets, Natuurmonu- |
| de dorpen fietsen huren om het park | | | mentenbeheerder van de Limburgse |
| te bezoeken. Dat is voor iedereen | | | Brunssummerheide, kent de |
| 70 | goed: voor de omgeving, voor de | | 160 | verschillende gebruikersgroepen |
| ondernemers, voor de natuur.” | | | maar al te goed. Ze variëren van |
| (5) “Je kunt de natuur niet afsluiten | | | hondenuitlaters, mountainbikers en |
| voor mensen”, zegt Eric Wanders | | | illegale motorcrossers tot de ware |
| van Staatsbosbeheer. “Dat is net | | | natuurkenners. Ook hij haalt alle |
| 75 | zoiets als de zon uitzetten. Maar op | | 165 | trucs uit de kast om die groepen uit |
| sommige plekken hebben we de | | | elkaar te houden en kwetsbare |
| natuur juist te toegankelijk gemaakt, | | | gedeelten te sparen. Dat valt nog niet |
| door het aanleggen van paden, | | | mee. “Want”, zegt Habets, “wij zitten |
| dijkjes en bruggetjes. De Neder- | | | midden in een stedelijk gebied.” Maar |
| 80 | landse natuur is van huis uit niet zo | | 170 | het zoneren werkt, is zijn ervaring. |
| toegankelijk; het is namelijk groten- | | | “In het kwetsbare gedeelte komen nu |
| deels moerasnatuur. Die ontoe- | | | minder mensen, omdat we andere |
| gankelijkheid zou weer maatgevend | | | gedeelten nadrukkelijker hebben |
| moeten zijn. Aan de randen kan een | | | opengesteld. De kwaliteit van het |
| 85 | groot deel van de recreatie plaats- | | 175 | gebied is toegenomen, terwijl er toch |
| vinden, terwijl dieper in de gebieden | | | meer bezoekers zijn.” |
| de toegankelijkheid weer moet | | | |
| worden bepaald door de natuur zelf.” | | | Naar een artikel van Caspar Janssen, |
| (6) Hij voegt daar verder aan toe: | | | de Volkskrant, 7 juli 2010 |
| 90 | “De Wieden Weerribben, een ander | | |
