1 | Tessa (8) staart naar haar bord | miljoen mensen in Nederland ziek | ||||
met daarop haar geliefde gehaktbal. | worden. | |||||
“Mam, kan ik dat nou wel eten?” “Ja, | 6 | Een beetje uit het nieuws, maar | ||||
waarom niet, dat vind je anders toch | nog wel degelijk een belangrijke kwes- | |||||
ook heel lekker?” “Ja maar mam, je | tie, is de verontreiniging van vlees met | |||||
hebt toch ook wel op tv gezien dat al | resten van antibiotica en hormonen. | |||||
die dieren besmet kunnen zijn met | Antibiotica mengt men vaak uit preven- | |||||
mond- en klauwzeer?” Kinderen zien | tief oogpunt door het veevoer. De res- | |||||
het jeugdjournaal en ook op scholen | tanten krijgen wij op ons bord. Over | |||||
wordt gesproken over de kwestie | hormonen valt helemaal niets met ze- | |||||
‘vlees en veiligheid’. Voorlichtings- | kerheid te zeggen, omdat ze lastig zijn | |||||
instanties worden bestookt met vragen | op te sporen. Groeihormonen kunnen | |||||
en de slagers merken het in de verko- | worden toegepast op dieren omdat ze | |||||
pen. Er heerst dus wel degelijk wan- | hierop lekker snel groeien en vooral | |||||
trouwen over het vlees. Maar is dat wel | mager vlees krijgen. De overheid con- | |||||
helemaal terecht? | troleert hierop streng, maar in de Ame- | |||||
2 | Volgens Louis van Nieuwland, spe- | rikaanse veehouderij is het gebruik van | ||||
cialist Voedsel, kwaliteit en Veiligheid | hormonen vrij normaal. Helemaal ze- | |||||
bij het Voedingscentrum in Den Haag, | ker van een hormoon- en bacterievrij | |||||
is die bezorgdheid een beetje overbo- | stukje vlees is men alleen als men | |||||
dig. De voedselproducerende industrie | kiest voor biologisch vlees, te herken- | |||||
in Nederland wordt goed gecontroleerd | nen aan het EKO-keurmerk. | |||||
en er zijn vele veiligheidsmaatregelen | 7 | Wie volledig meegaat in alle hor- | ||||
getroffen. “Als je bijvoorbeeld naar | rorverhalen rond vlees, zou de mening | |||||
Mond- en klauwzeer (MKZ) kijkt, is dat | kunnen krijgen dat vlees dus bijzonder | |||||
theoretisch een van dier op mens over- | slecht is. Maar niets is minder waar. | |||||
draagbare ziekte als je de rauwe melk | Vlees is in Nederland een belangrijk | |||||
drinkt van een koe met MKZ. Hoeveel | basisvoedingsmiddel. Toegegeven, al | |||||
mensen drinken echter nog rauwe | le voedingsstoffen die in vlees zitten, | |||||
melk?” | zijn ook uit andere producten te halen. | |||||
3 | Met BSE ligt de situatie een beetje | Maar vlees scoort op het gebied van | ||||
anders. In 1996 is door wetenschap- | voedingswaarde wel hoog. Van de ei- | |||||
pers het verband gelegd tussen BSE | witten die in vlees zitten, kan gemid- | |||||
en de ziekte van Creutzfeldt-Jakob: | deld 80 procent gebruikt worden voor | |||||
een zeer zeldzame vorm van dementie | de vorming van lichaamseiwitten. Ter | |||||
die dodelijk is. Men vermoedt dat het | vergelijking: bij het eiwit in peulvruch- | |||||
eten van hersenweefsel of ruggenmerg | ten is dit percentage maar 35. In de | |||||
van een met BSE besmette koe, deze | praktijk krijgt iedereen ook zonder | |||||
ziekte veroorzaakt. Sinds 1997 wordt | vlees genoeg eiwit binnen; voor ijzer | |||||
daarom het risicomateriaal, dat wil | ligt dit lastiger. Vlees bevat veel ijzer, | |||||
zeggen de hersenen, het ruggenmerg, | en dan nog eens in de vorm van heem- | |||||
de schedel en de darmen, bij alle koei- | ijzer. Deze vorm wordt door het li- | |||||
en die geslacht worden, verwijderd, in- | chaam gemakkelijker opgenomen dan | |||||
gezameld en verbrand. “Zolang de re- | het ijzer uit plantaardige producten. Uit | |||||
gels worden nageleefd, is het huidige | een grootschalig onderzoek bleek dat | |||||
aanbod van vlees echt veilig te noe- | meisjes in de leeftijd van 10-19 jaar te | |||||
men”, aldus Van Nieuwland. | weinig ijzer binnen krijgen. Zomaar | |||||
4 | Maar de controle is niet geheel wa- | vlees weglaten uit de voeding betekent | ||||
terdicht. “De Rijkskeuringsdienst van | dus wel even extra goed nadenken | |||||
Vee en Vlees (RVV) controleert ieder | over wat ervoor in de plaats moet | |||||
geslacht dier, maar het is mensen- | komen. | |||||
werk. De kans echter dat iemand in | 8 | Eten we nu wel of geen vlees? Op | ||||
Nederland overlijdt aan de gevolgen | die vraag is dus niet echt gemakkelijk | |||||
van te weinig groente en fruit, is vele | een antwoord te geven. Dat ligt heel | |||||
malen groter dan het risico van een | persoonlijk. Een feit is dat als je kiest | |||||
besmetting met BSE.” | voor een dieet zonder vlees, je de voe- | |||||
5 | Door alle drukte rondom BSE en | dingsstoffen die je daardoor mist, toch | ||||
MKZ zou je bijna vergeten dat het | binnen moet zien te krijgen. Daarbij | |||||
grootste gevaar van vlees de bacterië- | moet men volgens het Voedingscen- | |||||
le besmetting is. Een aantal jaren gele- | trum in gedachten houden dat ook | |||||
den was nog zo’n 40 procent van de | plantaardige producten een bron van | |||||
kippen besmet met Salmonella en | allerlei besmetting kunnen zijn. “Zo | |||||
Campylobacter. Als je bedenkt dat er | kunnen Listeria en Salmonella bijvoor- | |||||
in Nederland zo’n 48 miljoen kippen le- | beeld ook op plantaardige producten | |||||
ven, is de sticker op de verpakking van | voorkomen. En denk eens aan | |||||
kip waarmee je tegenwoordig gewaar- | aflatoxinebesmetting van pinda.” We | |||||
schuwd wordt voor besmetting, geen | moeten aanvaarden dat ons voedsel | |||||
overbodige luxe. Geschat wordt dat | ondanks alle controlemechanismen | |||||
door bacteriële verontreiniging van | nooit voor honderd procent veilig kan | |||||
vlees er jaarlijks minimaal een half | zijn. | |||||
Naar een artikel van Mary Stottelaar, J/M, 12 mei 2004 |