| |
Mobiele achtervolging |
| | (1) Een mens Iaat steeds meer sporen achter. De technologie wordt steeds
verfijnder, waardoor iedereen bijna van minuut tot minuut is te volgen. Via
camera’s, internetgedrag, maar bovenal door de mobiele telefoon. “Met een
mobieltje ben je overal traceerbaar. De vraag is: Waar ligt de grens?” |
5 | | (2) Politie en justitie maken dankbaar ge- | | | | moment?” Het verschaffen van die data |
| | bruik van de nieuwste technieken op het | | 75 | | wordt altijd getoetst aan de wet. Dat |
| | gebied van de mobiele telefoon. Veel | | | | doen de officier van justitie en de rech- |
| | misdaden worden tegenwoordig opgelost | | | | ter- commissaris die het verzoek in- |
| | door de mogelijkheid een dader via zijn | | | | dienen, maar de providers hebben zelf |
10 | | mobiele telefoon op te sporen. | | | | ook een afdeling die de verzoeken verge- |
| | (3) Maar de politie heeft de mobiele tele- | | 80 | | lijkt met de wet. “In principe moeten wij |
| | foon ook bij de brave burger ontdekt, als | | | | altijd meewerken aan dergelijke ver- |
| | middel om te helpen bij opsporing. In | | | | zoeken om telecomgegevens over |
| | diverse steden, Tilburg als eerste, is een | | | | burgers te verschaffen. Daartoe zijn wij |
15 | | sms-alert of een sms-dienst bedacht. | | | | verplicht. Maar wij zijn ook verplicht om |
| | Burgers die de politie willen helpen bij | | 85 | | zelf alle verzoeken te toetsen op recht- |
| | het opsporen van verdachten, hebben | | | | matigheid”, aldus de KPN-manager. De |
| | zich vrijwillig aangemeld. Op deze vaste | | | | vraag waar de grens ligt bij de opspo- |
| | groep vrijwilligers doet de politie regel- | | | | ringsbevoegdheden van Justitie, blijkt |
20 | | matig een beroep. Via hun mobieltje | | | | moeilijk te beantwoorden. |
| | krijgen ze opsporingsverzoeken van de | | 90 | | (8) Hetzelfde geldt voor het ongevraagd |
| | politie. In een wijk is bijvoorbeeld een | | | | verspreiden van overheidsinformatie via |
| | autokraker actief. “Wie heeft iets gezien | | | | de telefoon. Ook Jaap van den Herik, |
| | wat ons kan helpen bij de opsporing?” | | | | professor in de informatica, die zich met |
25 | | luidt dan de boodschap via sms van de | | | | zijn vakgenoten in de materie heeft ver- |
| | politie. De medewerking aan deze toe- | | 95 | | diept, heeft geen pasklaar antwoord. “De |
| | passing is vrijwillig. | | | | vraag waar de grens ligt voor de over- |
| | (4) Van een andere orde is het willekeu- | | | | heid zonder de privacy van burgers te |
| | rig rondsturen van sms’jes door de politie | | | | schenden, kan leiden tot ingewikkelde |
30 | | in grote onderzoeken. Zo heeft de politie | | | | juridische discussies. Ik denk dat die |
| | in een bekende Nijmeegse moordzaak | | 100 | | grens vaag en onduidelijk is. Je ziet dat |
| | aan alle mensen die op het moment van | | | | het begrip ‘privacy’ steeds meer afbrok- |
| | de moord in de omgeving aanwezig wa- | | | | kelt. Zeker als je ziet hoe mensen zich |
| | ren, via een sms-bericht gevraagd infor- | | | | via internet op allerlei manieren bekend |
35 | | matie te geven. De politie had daarvoor | | | | maken en daar geen problemen mee |
| | alle actieve telefoongebruikers via de | | 105 | | hebben. Kijk, bij een grote brand vindt |
| | provider opgespoord. Op dezelfde ma- | | | | niemand het erg om een sms te krijgen |
| | nier zijn tijdens en na ernstige rellen bij | | | | met de mededeling naar binnen te gaan |
| | een voetbalwedstrijd van de Rotterdam- | | | | en de ramen en deuren te sluiten. Maar, |
40 | | se club Feyenoord in 2005 alle 17.000 | | | | stel je voor, er is ergens een brug afge- |
| | mensen die in de buurt waren van het | | 110 | | sloten. Wil je dat ook weten? Als je de |
| | stadion, ge-sms’t met een oproep tot | | | | hele dag overspoeld wordt met zoge- |
| | medewerking. | | | | naamd nuttige berichten van de over- |
| | (5) “In deze gevallen zeggen de meeste | | | | heid, dan is het gewoon spam. Spam via |
45 | | Nederlanders: ‘OK, geen probleem’. | | | | je mobieltje.” |
| | Maar waar ligt de grens?”, vraagt crimi- | | 115 | | (9) Van den Herik voorziet veranderingen |
| | noloog Henk Ferwerda zich af. “Op zich | | | | in de toekomst. “Ik denk zeker dat de |
| | is er niets tegen om techniek in te zetten | | | | overheid zichzelf beperkingen zal gaan |
| | bij de opsporing. Door je mobieltje ben je | | | | opleggen en het middel alleen bij grote |
50 | | overal traceerbaar. Veel misdaad wordt | | | | calamiteiten zal gebruiken. Daarnaast zal |
| | opgelost met informatie via mobieltjes.” | | 120 | | er iets van ‘profilering’ bij de burgers |
| | (6) Over het aantal misdrijven waarbij | | | | komen met behulp van filters op de |
| | gebruik wordt gemaakt van telecom- | | | | mobieltjes. Mensen die bijvoorbeeld wel |
| | gegevens en over het aantal misdrijven | | | | verkeersinformatie willen ontvangen, |
55 | | dat door deze informatie wordt opgelost | | | | maar niet het weerbericht, kunnen dat |
| | door de politie, zijn geen gegevens | | 125 | | zelf op hun mobieltje instellen. Uiteinde- |
| | openbaar. “Jammer”, vindt Gert Wabeke | | | | lijk zal het anti-spambeleid het wel win- |
| | van het telefoonbedrijf KPN. Hij is mana- | | | | nen. Dus de angst dat we straks over- |
| | ger van de afdeling die zich bezighoudt | | | | spoeld zullen worden met ongewenste |
60 | | met het verschaffen van belgegevens | | | | sms’jes, is niet gegrond.” |
| | aan de politie en met het aftappen van | | 130 | | (10) Wel zal volgens Van den Herik de |
| | telefoons in justitieel onderzoek. Hij be- | | | | politie steeds meer bevoegdheden gaan |
| | schikt wel over de gegevens. “Het is zin- | | | | krijgen: “Kijk bijvoorbeeld maar naar de |
| | volle informatie. Maar we mogen er niets | | | | Verenigde Staten. Daar mag de politie |
65 | | over zeggen. Pas in het najaar van 2007 | | | | veel meer op het gebied van opsporing |
| | gaat de minister van Justitie er bij de | | 135 | | en het gebruik van telecomgegevens. Zij |
| | behandeling van de Telecomwet in de | | | | mogen veel verder gaan bij het afluiste- |
| | Tweede Kamer op in. Misschien dat dan | | | | ren en bij het opvragen van belgedrag. |
| | duidelijk wordt hoe vaak de politie | | | | Justitie kan daar zelfs creditcards van |
70 | | telecomgegevens bij ons opvraagt.” | | | | mogelijk verdachte personen laten blok- |
| | (7) De informatie die Justitie het meest | | 140 | | keren. De trend is dat wij in Europa ook |
| | aan providers vraagt, is: “Waar bevond | | | | die kant op gaan.” |
| | verdachte X zich op een bepaald | | |