terug
Elke stad zijn wolkenkrabber
Elke stad zijn wolkenkrabber
| (1) Bijna elke week komt er een | (5) Lange tijd was in Nederland echte |  |
||||||||
| verdieping bij. Nog even en de | 75 | hoogbouw voorbehouden aan de grote | ||||||||
| Boulevardtoren dichtbij het | steden. Rotterdam staat nog steeds op | |||||||||
| Enschedese stadshart nadert zijn | nummer één, maar de kleinere steden | |||||||||
| 5 | hoogste punt. Zijn negentig meter | schuiven dus aan. “Er is een specifieke | ||||||||
| zal slechts een paar jaar de sky- | markt gekomen voor wonen in een | |||||||||
| line van de voormalige textielstad | 80 | wolkenkrabber. Die is deels ontstaan, | ||||||||
| in zijn eentje domineren. Als alles | doordat er nu dergelijke gebouwen zijn”, | |||||||||
| volgens plan verloopt, verrijst | vertelt Klerks. “80 procent van de | |||||||||
| 10 | verderop een grotere broer van | mensen wil een huis met een tuin. Een | ||||||||
| 120 meter. | deel van de overige 20 procent wil graag | |||||||||
| (2) In wereldsteden als Hong Kong | 85 | een groots uitzicht. En dan niet aan de | ||||||||
| en New York heeft gebrek aan | rand van de stad, maar bij het centrum. | |||||||||
| grond geleid tot waanzinnig hoge | Twintig jaar geleden wilde niemand in de | |||||||||
| 15 | grondprijzen. De dure grond wilde | stadskernen wonen; nu wordt dat weer | ||||||||
| men optimaal benutten en er | populair. De stadscentra ontwikkelen | |||||||||
| kwamen wolkenkrabbers van hon- | 90 | zich tot gebieden waar veel gebeurt op | ||||||||
| derden meters hoog. Hoogbouw in | allerlei terreinen: uitgaan, winkelen, ont- | |||||||||
| Nederland heeft met dergelijke | spannen. Het past binnen de grootstede- | |||||||||
| 20 | schaarste heel weinig te maken. | lijke ontwikkeling om verschillende func- | ||||||||
| Sterker, in veel steden geldt het | ties van de stad niet uit elkaar te trekken, | |||||||||
| omgekeerde: hoe hoger het ge- | 95 | maar juist bij elkaar te brengen. In zo’n | ||||||||
| bouw, hoe duurder de grond. Het | dynamisch centrum is het prettig wonen.” | |||||||||
| aantal vierkante meters kantoor- | (6) Senioren willen graag onderin wonen, | |||||||||
| 25 | of woonruimte dat erop komt te | zo leert de ervaring, om contact te hou- | ||||||||
| staan, is maatgevend voor de | den met de omgeving. Veel dertigers en | |||||||||
| (pacht-)prijs van de grond. En toch | 100 | veertigers willen in hun hoogbouwwoning | ||||||||
| zijn er bedrijven die zich huisves- | juist afstand tot het stedelijk gewoel en | |||||||||
| ten in kantoortorens en zijn men- | kiezen voor de bovenste verdiepingen. | |||||||||
| 30 | sen bereid tonnen te betalen voor | Als je daarvoor geld hebt tenminste. Een | ||||||||
| relatief weinig woonoppervlakte op | beetje appartement op hoogte kost een | |||||||||
| grote hoogte. | 105 | paar ton. | ||||||||
| (3) “Hoogbouw in Nederland is | (7) Op de kantorenmarkt is een andere | |||||||||
| puur prestige”, zegt Koos Vercou- | ontwikkeling gaande. In het zuiden van | |||||||||
| 35 | teren van de Technische Universi- | Amsterdam begint een zakencentrum te | ||||||||
| teit Delft. “Veel steden kampen | ontstaan. Steeds meer bedrijven zien het | |||||||||
| met voortdurende leegstand op | 110 | als een ‘must’ om zich daar te vestigen, | ||||||||
| hun kantorenmarkt. En toch wor- | met de top van Akzo Nobel als recent | |||||||||
| den er kantoortorens gebouwd.” | voorbeeld. Wie daar gaat zitten, kiest al | |||||||||
| 40 | Wabe van Enk, directeur van een | snel voor een opvallend, hoog gebouw. | ||||||||
| onderzoeksinstelling op het gebied | “Omdat ze duidelijk willen laten zien dat | |||||||||
| van vastgoed, stelt: “Hoogbouw in | 115 | ze er zijn”, zegt vastgoeddeskundige Van | ||||||||
| Nederland is het resultaat van de | Enk. Terwijl elders in Amsterdam | |||||||||
| manier waarop ons land wordt bes- | kantoorgebouwen leeg staan. | |||||||||
| 45 | tuurd. Nederland kent veel rela- | (8) Maar ook buiten Amsterdam gelden | ||||||||
| tief kleine gemeenten, die elkaar | deze regels. Accountants- en advies- | |||||||||
| beconcurreren. Ze willen allemaal | 120 | concern Deloitte laat in Rotterdam de | ||||||||
| graag grond uitgeven om de gemeen- | Maastoren bouwen, die met 165 meter | |||||||||
| tekas te spekken of om werk- | het hoogste gebouw van Nederland | |||||||||
| 50 | gelegenheid aan te trekken. | wordt. De eerste paal is inmiddels ge- | ||||||||
| Daardoor wordt er heel veel gebouwd. | slagen. De Maasstad verliest de koppo- | |||||||||
| Men bouwt soms op een minder | 125 | sitie aan Utrecht als daar het plan voor | ||||||||
| gunstige locatie of men bouwt een | de Belle van Zuylen doorgaat: een ge- | |||||||||
| complex dat niet zo doordacht is.” | bouwencomplex met een hoogste punt | |||||||||
| 55 | (4) Hoogbouw, en dan met name voor | van maar liefst 264 meter. | ||||||||
| huisvesting, stond jarenlang in | (9) Wanneer de Nederlandse wolken- | |||||||||
| een slecht daglicht, omdat het | 130 | krabber zijn maximum bereikt? “Geen | ||||||||
| in verband 60 werd gebracht met | idee”, zegt Vercouteren van de TU Delft. | |||||||||
| naoorlogse nieuwbouwwijken zoals de | Binnenkort krijgt hij de architect van de | |||||||||
| 60 | Bijlmermeer in Amsterdam. “Grijze, | Burj Dubai op bezoek. Als deze mega- | ||||||||
| eentonige gebieden aan de rand van | wolkenkrabber in de staat Dubai in het | |||||||||
| de stad, waar weinig te beleven valt. | 135 | Midden-Oosten gereed is, telt hij ruim | ||||||||
| De hoogbouw waar wij het over hebben, | 700 meter en is daarmee het hoogste | |||||||||
| noem ik daarom liever ter onderscheid- | gebouw ter wereld. “Technisch is er van | |||||||||
| 65 | ing wolkenkrabbers”, zegt Jan | alles mogelijk. In Moskou zijn zelfs plan- | ||||||||
| Klerks van de stichting ‘Hoogbouw’. | nen voor een toren met de hoogte van | |||||||||
| Deze stichting van architecten en | 140 | zo’n 1,6 kilometer.” | ||||||||
| bestuurders zet zich al sinds 1982 | (10) Nieuw is het allemaal niet. De | |||||||||
| in voor de promotie van hoge ge- | bekende architect Frank Lloyd Wright | |||||||||
| 70 | bouwen in ons land. In hun visie | ontwierp vijftig jaar geleden al een der- | ||||||||
| voegen ‘wolkenkrabbers’ een bel- | gelijke kolos, weet de bouwkundige | |||||||||
| angrijk element toe aan het Ned- | 145 | Vercouteren. “De belangrijkste vraag is: | ||||||||
| erlandse stadslandschap. | wie kan en wil deze kolossen bouwen?” | |||||||||